Το Ευαγγέλιο της Κυριακής

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Κυριακῆς τοῦ Ἀσώτου: Λουκ. ιε´ 11-32

E ἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύ­την· ἄνθρωπός τις εἶχε δύο υἱούς. καὶ εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί· πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας. καὶ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον. καὶ μετ᾿ οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν, καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως. δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρὸς κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι. καὶ πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης, καὶ ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους.

καὶ ἐπεθύμει γεμίσαι τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι, καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ. εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν εἶπε· πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι! ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου· οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου. καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ. ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραμὼν ἐ­­­­πέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ υἱός· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου. εἶπε δὲ ὁ πατὴρ πρὸς τοὺς δούλους αὐτοῦ· ἐξενέγκατε τὴν στολὴν τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν, καὶ δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας, καὶ ἐνέγ­καντες τὸν μόσχον τὸν σιτευτὸν θύσατε, καὶ φαγόντες εὐφρανθῶμεν, ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη. καὶ ἤρξαν­το εὐφραίνεσθαι. Ἦν δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ· καὶ ὡς ἐρχόμενος ἤγγισε τῇ οἰκίᾳ, ἤκουσε συμφωνίας καὶ χορῶν, καὶ προσκαλεσάμενος ἕνα τῶν παίδων ἐπυνθάνετο τί εἴη ταῦτα. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἥκει καὶ ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν. ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν. ὁ οὖν πατὴρ αὐτοῦ ἐξελθὼν παρεκάλει αὐτόν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ πατρί· ἰδοὺ τοσαῦτα ἔτη δουλεύω σοι καὶ οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον, καὶ ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας ἔριφον ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ· ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος, ὁ καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν, ἦλθεν, ἔθυσας αὐτῷ τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· τέκνον, σὺ πάντοτε μετ᾿ ἐμοῦ εἶ, καὶ πάντα τὰ ἐμὰ σά ἐστιν· εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει, ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη.

Ερμηνευτική απόδοση Ι. Θ. Κολιτσάρα
Είπε δε ακόμη και την εξής παραβολήν· “ένας άνθρωπος είχε δύο υιούς. Και είπε ο νεώτερος από αυτούς στον πατέρα· πατέρα, δος μου το μερίδιο της περιουσίας που μου ανήκει. Και ο πατέρας εμοίρασε εις αυτούς την περιουσίαν του. Και ύστερα από ολίγας ημέρας ο νεώτερος υιός εμάζευσεν όλα ανεξαιρέτως όσα του είχε δώσει ο πατέρας και εταξίδεψε εις μακρυνήν χώραν. Και εκεί εσπατάλησε την περιουσίαν του ζων ένα βίον άσωτον, παραλυμένον και ασυλλόγιστον. Όταν δε εξώδευσε όλα όσα είχε, έπεσε μεγάλη πείνα εις την χώραν εκείνην και αυτός ήρχισε να στερήται και να πεινά. Και από την πείναν πλέον ζαλισμένος επήγε και προσκολλήθηκε σαν δούλος εις ένα από τους κατοίκους της χώρας εκείνης. Και αυτός τον έστειλε εις τα χωράφια του, να βόσκη χοίρους. Και επιθυμούσε να γεμίση την κοιλίαν του από τα ξυλοκέρατα, που έτρωγαν οι χοίροι, αλλά κανείς δεν του έδιδε, διότι οι υπηρέται τα προώριζαν δια τους χοίρους. Κάποιαν όμως ημέραν συνήλθεν από την ζάλην και το κατάντημα της αμαρτωλής ζωής του και είπε· Ποσοι μισθωτοί του πατέρα μου έχουν με το παραπάνω ψωμιά και φαγητά, εγώ δε χάνομαι από την πείναν; Και αμέσως επήρε την απόφασιν της επιστροφής και είπε· Θα σηκωθώ, θα υπάγω προς τον πατέρα μου και θα του πω· πατέρα μου, ημάρτησα στον ουρανόν εμπρός στον Θεόν και τους αγγέλους του· ημάρτησα και ενώπιόν σου, διότι περιφρόνησα την πατρικήν σου αγάπην και δεν ελογάριασα την λύπην, που θα σου προξενούσα με την φυγήν μου. Δεν είμαι πλέον άξιος να ονομασθώ υιός σου και να φέρω το τιμημένο όνομά σου· κάμε με σαν ένα από τους υπηρέτας σου. Και έθεσε εις εφαρμογήν την καλήν του απόφασιν. Εσηκώθη και ήλθε προς τον πατέρα του. Ενώ δε ακόμη ευρίσκετο εις μακρυνήν απόστασιν, ο πατέρας του, που από καιρόν τώρα τον επερίμενε και παρατηρούσε πάντοτε με λαχτάρα στον δρόμον, τον είδε και τον εσπλαγχνίσθη, έτρεξε εις προϋπάντησίν του, έπεσε με στοργήν απέραντον στον τράχηλον του παιδιού του, το αγκαλιασε και το εγέμισε φιλήματα. Συντετριμμένος ο υιός από την απέραντον αυτήν στοργήν είπε στον πατέρα του· Πατέρα, ημάρτησα στον ουρανόν και ενώπιόν σου και δεν είμαι άξιος να ονομασθώ υιός σου. Ο δε πατέρας τον διέκοψε, εστράφη προς τους δούλους, που είχαν μαζευθή εκεί, και είπε· Βγάλτε την πιο καλή φορεσιά και ενδύσατέ τον, και δώστε του το δακτυλίδι εις τα χέρια, σαν αυτό που φορούν οι ελεύθεροι και οι κύριοι. Δώστε του υποδήματα εις τα πόδια, δια να μη περπατή ξυπόλητος όπως οι δούλοι. Και φέρτε το θρεφτό μοσχάρι, σφάξτε το και ετοιμάστε το πιο πλούσιο τραπέζι, δια να πανηγυρίσωμε το εξαιρετικά χαρμόσυνο αυτό γεγονός. Και αφού φάμε, ας ευφρανθούμε όλοι. Διότι ο υιός μου αυτός ήτο νεκρός και αναστήθηκε, χαμένος ήτο και ευρέθηκε. Και ήρχισαν να ευφραίνωνται. (Αγγελοι και δίκαιοι καλούνται από τον Θεόν να χαρούν και να ευφρανθούν, όταν ένας αμαρτωλός, που εγκατέλειψε τον Θεόν και εσπατάλησε τα θεία δώρα εις την αμαρτίαν και εβυθίσθη στον εξευτελισμόν και την κοινήν περιφρόνησιν, μετανοήση ειλικρινώς, επανέλθη προς τον Πατέρα και ξαναπάρη την υιοθεσίαν και την πρώτην του θέσιν). Αλλά ο μεγαλύτερος υιός ευρίσκετο στο χωράφι και καθώς την ώραν που ήρχετο επλησίασε στο σπίτι, ήκουσε μουσικά όργανα και τραγούδια και χορούς. Και αφού εκάλεσε ένα από τους υπηρέτας, τον ηρώτησε τι άραγε είναι αυτά που γίνονται. Εκείνος δε του είπε ότι· Ηλθε ο αδελφός σου και ο πατέρας σου έσφαξε το θρεπτό μοσχάρι, διότι με μεγάλην χαράν τον είδε και τον υπεδέχθη υγιή. Εθύμωσε δε αυτός και δεν ήθελε να εισέλθη στο σπίτι και να παρακαθίση στο χαρμόσυνο τραπέζι. Οταν ο πατέρας επληροφορήθη αυτό, εβγήκε έξω προς τον μεγαλύτερον υιόν και με στοργήν πολλήν τον παρακαλούσε. Εκείνος όμως πικραμένος απεκρίθη με δυσφορίαν μεγάλην και του είπε· Ιδού τόσα χρόνια σε υπηρετώ και ποτέ δεν κατεπάτησα την εντολή σου. Και όμως εις εμέ δεν έδωσές ποτέ ένα κατσίκι, δια να εφρανθώ με τους φίλους μου. Όταν δε ήλθε το παιδί σου αυτό, που κατέφαγε το βιο σου με πόρνας, έσφαξες προς χάριν του το θρεπτό μοσχάρι. Είπε δε εις αυτόν ο πατέρας· Παιδί μου, συ πάντοτε είσαι μαζή μου και όλα τα υπάρχοντά μου είναι δικά σου και ποτέ από τίποτε δεν σε εστέρησα. Έπρεπε δε και συ να ευρανθής και να χαρής, διότι ο αδελφός σου αυτός ήτο νεκρός και αναστήθηκε, χαμένος και ξαναβρέθηκε”. (Αγανακτούσαν οι υψηλόφρονες Φαρισαίοι, όταν έβλεπαν τον Κυριον να δέχεται με στοργήν τους μετανοούντας αμαρτωλούς και να τους ανακηρύσση πολίτας της βασιλείας του. Εγωπαθείς και ιδιοτελείς, καθώς ήσαν οι Φαρισαίοι και οι όμοιοι με αυτούς, τυπικώς μόνον και εξωτερικώς τιμώντες τον Θεόν, απεξένωσαν τον ευατόν των από την αγάπην του Θεού και από την χαρμόσυνον επικοινωνίαν με τους πολίτας της βασιλείας των ουρανών).

«Ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτὸν»

Στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ἀκούσαμε τὴν Παραβολὴ τοῦ Ἀσώτου Υἱοῦ. Ἀκούσαμε πῶς ἕνας ἐπαναστάτης γιὸς ἔφυγε ἀπὸ τὸ σπίτι τοῦ πατέρα του, δηλαδὴ τοῦ Θεοῦ, καὶ μετὰ ἀπὸ ἄσωτη ζωὴ ἐπέστρεψε μετανιωμένος. Καὶ βρῆκε τὴν πιὸ ζεστὴ ἀγκαλιὰ τοῦ κόσμου, ἕναν πατέρα ποὺ δὲν τὸν ἔδιωξε ὀργισμένος, ἀλλὰ τὸν ὑποδέχθηκε μὲ πολλὴ ἀγάπη, τόση ποὺ δὲν θὰ περίμενε κανείς. Μὲ αὐτὴ τὴν ἀφορμὴ λοιπὸν ἂς δοῦμε πόσο μεγάλη εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν ἁμαρτωλό.

1. Σέβεται τὴν ἐλευθερία του

Ὁ Θεὸς σέβεται τὴν ἐλευθερία τοῦ κάθε ἀνθρώπου. Τὸν καλεῖ μὲν στὴ ζωὴ τῆς ἀρετῆς καὶ τοῦ ἁγιασμοῦ, τὸν προσ­καλεῖ στὴ Βασιλεία Του, ἀλλὰ δὲν τὸν ἐξαναγκάζει. Στὴ σημερινὴ Παραβολὴ αὐτὸ φαίνεται ξεκάθαρα ἀπὸ τὸ ὅτι ὁ πατέρας ἀφήνει τὸν γιό του νὰ κάνει τὴν ἐπιλογή του.
Ἀλλὰ καὶ ἀλλοῦ ὁ Κύριος λέει: «Ἰδοὺ ἕστηκα ἐπὶ τὴν θύραν καὶ κρούω». Ἔχω σταθεῖ στὴν πόρτα τῆς ἀνθρώπινης καρδιᾶς καὶ χτυπῶ δυνατά. Δὲν τὴν παραβιάζω. «Ἐάν τις ἀκούσῃ τῆς φωνῆς μου καὶ ἀνοίξῃ τὴν θύραν…»· ἐὰν κάποιος ἀκούσει τὴ φωνή μου καὶ ἀνοίξει τὴν πόρτα, μόνο τότε θὰ εἰσέλθω (Ἀποκ. γ´ 20).
Ὅμως ὁ πατέρας τῆς σημερινῆς Παραβολῆς ὄχι μόνο ἄφησε τὸν γιό του νὰ ἐπιλέξει ἐλεύθερα τὴ ζωὴ ποὺ ἤθελε, ἀλλὰ καὶ τοῦ ἔδωσε τὸ ἀνάλογο μέρος τῆς περιουσίας. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ Θεὸς δίνει χαρίσματα καὶ ἀγαθὰ καὶ στὸν ἁμαρτωλό, τὰ ὁποῖα ἄν ἐκεῖνος ἀξιοποιοῦσε σωστά, θὰ ζοῦσε εὐτυχισμένος. Δὲν στερεῖ τὰ ἀγαθά Του ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο, οὔτε τὸν κατακεραυνώνει ἐπειδὴ ἔχει διαλέξει τὴν ἁμαρτία. «Τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθούς» (Ματθ. ε´ 45), καὶ ὅλους εὐεργετεῖ ποικιλοτρόπως.

2. Ποθεῖ καὶ ἐργάζεται τὴν ἐπιστροφή του

Ὁ Θεὸς σέβεται μὲν τὴν ἐπιλογὴ τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ λυπεῖται ὅταν ἐκεῖνος ἐπιλέξει τὴ ζωὴ τῆς ἁμαρτίας, διότι τὸν ὁδηγεῖ στὴν αἰώνια ἀπώλεια. Ὁ Κύριος στὸ Μυστικὸ Δεῖπνο «ἐταράχθη τῷ πνεύματι», ταράχθηκε, λυπήθηκε βαθιὰ μέσα Του γιὰ τὸν Ἰούδα (Ἰω. ιγ´ [13] 21). Λησμόνησε τὸ δικό Του φρικτὸ Πάθος καὶ πόνεσε γιὰ τὸ κατάντημα τοῦ προδότη μαθητῆ Του.
Ὁ Κύριος ὅμως ὄχι μόνο λυπεῖται, ἀλλὰ καὶ ἐπιθυμεῖ σφοδρὰ τὴν ἐπιστροφὴ τοῦ ἁμαρτωλοῦ καὶ ἐργάζεται γι᾿ αὐτήν. Εἶναι ὁ Καλὸς Ποιμήν (Ἰω. ι΄ [10] 11), ποὺ ἀφήνει τὰ ἐνενήντα ἐννέα πρόβατά Του καὶ ψάχνει ἐπίμονα τὸ ἑκατοστό, «τὸ ἀπολωλός», τὸ χαμένο (Λουκ. ιε´ [15] 4)· καὶ βραχνιάζει, ὅπως γράφει χαρακτηριστικὰ ὁ ὅσιος Νικόδημος, καλώντας το νὰ ἔλθει πάλι κοντά Του*. Τὸ ἔλεός Του δηλαδὴ καταδιώκει τὸν ἄνθρωπο, καὶ τὸν ἄσωτο, κάθε ἡμέρα τῆς ζωῆς του γιὰ νὰ τὸν σώσει.

3. Τὸν ἀποκαθιστᾶ πλήρως

Καὶ ὅταν ὁ ἁμαρτωλὸς μετανοήσει εἰλικρινά, τότε ὁ Θεὸς τὸν δέχεται μὲ πολλὴ ἀγάπη. Στὴ σημερινὴ Παραβολὴ αὐτὴ ἡ ἀλήθεια μᾶς ἀποκαλύπτεται μὲ τρόπο μοναδικό. Ὁ πατέρας εἶδε ἀπὸ μακριὰ τὸν ἄσωτο υἱό του ποὺ ἐπέστρεφε, τὸν σπλαχνίσθηκε καὶ ἔτρεξε νὰ τὸν ὑποδεχθεῖ, τὸν ἀγκάλιασε, ἂν καὶ βρώμικο καὶ κουρελιασμένο, σὲ ἄθλια κατάσταση ἀπὸ τὶς ἀσωτίες του, καὶ ἔπεσε πάνω ἀπὸ τὸ σκυφτὸ κεφάλι του καὶ τὸν γέμισε μὲ στοργικὰ πατρικὰ φιλιά – «κατεφίλησεν αὐτόν».
Ὁ γιός, ντροπιασμένος καὶ μετανιωμένος, τοῦ εἶπε: «Πατέρα, δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ εἶμαι γιός σου μὲ αὐτὰ ποὺ σοῦ ἔχω κάνει. Κάνε με μισθωτὸ ὑπηρέτη σου». Ὁ πατέρας ἀντίθετα ἔδωσε ἐντολὴ στοὺς δούλους του νὰ τὸν περιποιηθοῦν καὶ νὰ τὸν ντύσουν μὲ τὴν πρώτη στολή, νὰ τοῦ δώσουν δαχτυλίδι καὶ ὑποδήματα. Δηλαδὴ τὸν ἀποκατέστησε στὴν πρώτη του θέση, θέλησε νὰ εἶναι πάλι τὸ παιδί του, τιμημένο ἀρχοντόπουλο μέσα στὸ σπίτι του – ποιός; ὁ ἄσωτος, ὁ ἐπαναστάτης, ὁ ἀνήθικος, αὐτὸς ποὺ κατασπατάλησε τὴν πατρικὴ περιουσία.
Ὁ Θεὸς δὲν μισεῖ τὸν ἁμαρτωλό, ἀλλὰ τὴν ἁμαρτία. Δὲν ζητᾶ νὰ τιμωρήσει τὸν ἁμαρτωλὸ γιὰ τὴν ἁμαρτία του, ἀλλὰ χαίρεται μὲ τὴ μετάνοιά του καὶ τὴν στεφανώνει μὲ πλούσιο, πολὺ πλούσιο ἔλεος.

https://www.osotir.org/el/2012-10-11-17-02-26/item/36750-gapi-to-theo-pr-s-t-n-martol