Ιστορικό της Αγίας Εικόνας
Κέντρο αναφοράς της Ιεράς Μονής Κύκκου είναι η Εικόνα της Παναγίας.
Η Εικόνα είναι φημισμένη και σεβαστή σε όλο τον Ορθόδοξο Κόσμο. Είναι μια από τις τέσσερις εικόνες της Παναγίας που αποδίδονται στον Απόστολο Λουκά.
Οι θρύλοι που τις περιβάλλουν είναι πολλοί.
Οι πίνακες στους οποίους είναι αγιογραφημένες δόθηκαν στον Απόστολο Λουκά, για το σκοπό αυτό από τον αρχάγγελο Γαβιήλ. Οι άλλες τρεις εικόνες βρίσκονται τώρα ως εξής, μια στην Αθήνα, η άλλη στο Μοναστήρι του Σουμελά στη βόρεια Ελλάδα, και η άλλη στο μοναστήρι Μέγα Σπήλιον στην Πελοπόννησο.
Και οι τέσσερις εικόνες πέρασαν μέσω τεράστιων περιπετειών προτού να έρθουν τελικά να κατασταλάξουν στις παρούσες θέσεις τους.
Η Παναγία του Κύκκου, γνωστή και ως Παναγία η Ελεούσα (πηγή ελέους) εικονίζεται η Παναγία να βαστάζει με το δεξί της χέρι τον Χριστό. Την είχε ζωγραφίσει ο Ευαγγελιστής Λουκάς ακριβώς επτά χρόνια μετά από την Σταύρωση και την Ανάσταση του Χριστού, έχοντας ως πρότυπο την ίδια τη Θεοτόκο.
Χαίρει πανορθόδοξης φήμης και αρκετές εικόνες σε πολλές χώρες, όπως στην Ελλάδα, τη Ρωσία, τη Γεωργία, τη Βουλγαρία, την Αίγυπτο και την Αιθιοπία, είναι αφιερωμένες στην Παναγία του Κύκκου, ένδειξη του μεγάλου σεβασμού που απολαμβάνει ανάμεσα στους ορθόδοξους λαούς.
Η Αγία Εικόνα μεταφέρθηκε από τον Ευαγγελιστή Λουκά στην Αίγυπτο μετά την Κοίμηση της Παναγίας.
Η εικόνα έμεινε εκεί έως ότου οι Χριστιανοί, από τούς οποίους ήταν φυλαγμένη, είχαν αιχμαλωτιστεί από τους πειρατές. Για να σωθεί από τη βεβήλωση, την έριξαν στη θάλασσα.
Δύο βυζαντινά σκάφη εμφανίστηκαν και αφού καταδίωξαν μακριά τους πειρατές, διέσωσαν την εικόνα.
Την πήραν στη Κωνσταντινούπολη και την παρουσίασαν στον αυτοκράτορα, Αλέξιο Κομνηνό (1081-1118).
Η ακόλουθη είναι η ιστορία πώς ήρθε στην Κύπρο όπου έχει παραμείνει για τα τελευταία 900 χρόνια. Ο αυτοκράτορας Aλέξιος, έστειλε ένα δούκα, το Μανούηλ Βουτομύτη, στην Κύπρο ως κυβερνήτη.
Μια μέρα ο Βουτομύτης καθώς κυνηγούσε στα βουνά, έχασε τους φίλους του, και έμεινε μόνος. Εκεί που έψαχνε να βρει τους συντρόφους του, βρήκε μια σπηλια όπου ζούσε μέσα ένας ασκήτης, ο μοναχός Ισαΐας. Ο Κυβερνήτης ρώτησε τον ασκητή Ισαΐα, αν είχε δει τους φίλους του να περνάνε από εκεί. Ο Ισαΐας δεν έδωσε καμιά απάντηση, και αυτός θύμωσε, με αποτέλεσμα να κτυπήσει άγρια τον γέροντα και να φύγει. Εντός ημερών ο δούκας ήταν χτυπημένος με μια ανίατη ασθένεια, ένα είδος παράλυσης, αποκαλούμενη ισχυαλγία. Έπειτα ακολούθησε μια σειρά ονείρων. Πρώτα ο Βουτομύτης, είδε τον Θεό, σε ένα όνειρο να του λέγει ότι θα θεραπευόταν εάν ικέτευε τη συγχώρεση από τον ασκητή μοναχό, και όταν ο Βουτομύτης συμμορφώθηκε με αυτές τις συμβουλές, θεραπεύτηκε.
Στο μεταξύ ο Ισαΐας, ο ίδιος, ονειρευόταν στα όνειρά του την Παναγία που είχε εμφανιστεί και του είχε πει ότι αυτός και ο Βουτομύτης πρέπει να πάνε στη Κωνσταντινούπολη και να φέρουν την εικόνα της στην Κύπρο. Όταν έφθασαν στη Κωνσταντινούπολη διαπίστωσαν ότι ο αυτοκράτορας, φυσικά, ήταν απρόθυμος να αποχωριστεί από την εικόνα. Ευτυχώς η κόρη του αυτοκράτορα αρρώστησε ξαφνικά με την ίδια ασθένεια που είχε πριν ο Μανουήλ. Μιας βαριάς μορφής ισχυαλγίας. Σε αντάλλαγμα για την άμεση θεραπείας της, ο αυτοκράτορας τους έδωσε όχι μόνο την εικόνα αλλά και τα χρήματα για να κτιστεί μια εκκλησία για να την βάλουν μέσα.
Έτσι η εικόνα ήρθε στην Κύπρο και όλα τα δέντρα γονάτισαν κάτω για να την καλωσορίσουν. Η εκκλησία κτίστηκε από το μοναχό Ισαΐα με τα χρήματα του αυτοκράτορα γι΄ αυτό το Μοναστήρι καλείται μέχρι σήμερα ως "Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή".
Ο όρος "Σταυροπηγιακή" υποδεικνύει ότι ως θεμέλιος λίθος της είχε τοποθετηθεί Σταυρός. Από τότε, κάηκε αρκετές φορές και το 1821, λεηλατήθηκε από τους Τούρκους σε μια εκδίκηση για τις ενέργειες των Ελλήνων κατά την επανάσταση αλλά σε κάθε περίπτωση η εικόνα διασώθηκε.
Η εικόνα προστατεύεται από πέπλο και βρίσκεται μέσα σε ασημένια θήκη, διακοσμημένη με μαργαριτάρια. Η εικόνα ήταν ακάλυπτη όσον ήταν στο παλάτι του αυτοκράτορα.
Το 1576, περιβλήθηκε μέσα σε ένα ασημένιο κάλυμμα που αντικαταστάθηκε από ένα καινούργιο το 1795. Από τότε, η εικόνα δεν έχει κοιταχτεί ποτέ από κανένα. Το πρόσωπό Της είναι σκεπασμένο και ποτέ δεν αποκαλύπτεται, είτε γιατί έτσι το θέλησε ο αυτοκράτορας Αλέξιος, είτε για να εμπνέει περισσότερο σεβασμό.
Μια τρομερή μοίρα προβλέπεται για οιοδήποτε προσπαθήσει να σηκώσει το πέπλο. Κανένας δεν τολμά να την κοιτάξει στο πρόσωπο, επειδή πολλοί που το έκαναν στο παρελθόν τιμωρήθηκαν. Αναφέρεται χαρακτηριστικά πως το 1669 ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Γεράσιμος τόλμησε να ανασηκώσει το ύφασμα, για να δει το πρόσωπο της Θεοτόκου, αλλά για τη βέβηλή του πράξη τιμωρήθηκε και με δάκρυα στα μάτια υποχρεώθηκε να ζητήσει συγχώρεση από τον Θεό.
Στον ναό βλέπουμε αφιερώματα, τα οποία μαρτυρούν τα θαύματα της Θεοτόκου. Κομμάτι από γλώσσα ξιφία, π. χ., προσφέρθηκε, για να θυμίζει τη σωτηρία από βέβαιο πνιγμό των ναυτικών ενός πλοίου, του οποίου τις πλευρές είχε τρυπήσει μεγάλος ξιφίας το 1718. Ένας μαύρος είχε προσπαθήσει να ασεβήσει στην Εικόνα και ξεράθηκε το χέρι του, ομοίωμα του οποίου υπάρχει σήμερα κοντά στην Αγία Εικόνα, για να υπενθυμίζει το γεγονός. Όλα γενικώς τα αφιερώματα εξιστορούν και αντίστοιχα θαύματα της Παναγίας, πολλά από τα οποία εξυμνούνται σε φυλλάδες, που κατά καιρούς κυκλοφόρησαν διάφοροι στιχουργοί.
Με τη δύναμη της Αγίας Εικόνας σε περιόδους μεγάλης ανομβρίας έβρεχε, οι στείρες γυναίκες αποκτούσαν παιδιά και οι άρρωστοι θεραπεύονταν. Τακτικά κατά το παρελθόν οι κάτοικοι του νησιού ζητούσαν από τους μοναχούς του Κύκκου να συνοδεύσουν τη μεταφορά της Εικόνας στα χωριά τους για αγιασμό, αφού πίστευαν πως η παρουσία Της και μόνον αρκούσε για να τερματιστεί ένα θανατικό, μία επιδημία, ένας λοιμός ή οποιαδήποτε άλλη θεομηνία. Ειδικά όμως η Αγία Εικόνα συνδέθηκε με την ανομβρία. Οι ιστορικές πηγές καταγράφουν συχνές λιτανείες και δεήσεις του λαού με την παράκληση να μεσιτεύσει, για να ανοίξουν οι ουρανοί.
Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας συχνά οι υπόδουλοι σε όλη την Κύπρο αναζητούσαν τη βοήθεια της Αγίας Εικόνας. Για τη μεταφορά και περιφορά Της εκτός Μονής χρειαζόταν ειδική άδεια, για την οποία οι χριστιανοί υπέβαλλαν σχετική αίτηση. Εν τούτοις Οθωμανοί αξιωματούχοι αντιδρούσαν και οι χριστιανοί έφθαναν μέχρι τον σουλτάνο, για να αποσπάσουν την αναγκαία άδεια με την έκδοση φερμανίου, ούτως ώστε να απαλλάσσονται από τις πιέσεις τους, όπως μας πληροφορεί, π.χ., και ένα φερμάνι του 1634.
Χαίροις ώ Κυκκώτισσα θαυμαστή, της Μονής σου βάσις, νήσου Κύπρου πάσης χαρά, των δε προσκυνούντων την πάνσεπτον μορφήν σου, ελέους θειου βρύσις, και νόσων ίασίς.
Φύλαττε την ποίμνην σου και Μονήν, θεία Ελεούσα, σήν εικόνα πανευλαβώς, κατασπαζομένην και ύμνοις αενάοις, τιμώσάν σου την δόξαν, σεπτή Κυκκώτισσα.
Συν τω Ησαία τω ασκητή, πρέσβευε Παρθένε υπέρ Μάνδρας σου ευκλεούς, της εν όρει Κύκκω εικόνα σου αγίαν, τιμώσης ως εμπρέπει, τη θεια δόξη σου.
http://www.kykkos.org.cy/imkykkou.cy.net/proskynima_monis.shtml
https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1121451679154659944#editor/target=post;postID=3660772209651223869
Και οι τέσσερις εικόνες πέρασαν μέσω τεράστιων περιπετειών προτού να έρθουν τελικά να κατασταλάξουν στις παρούσες θέσεις τους.
Η Παναγία του Κύκκου, γνωστή και ως Παναγία η Ελεούσα (πηγή ελέους) εικονίζεται η Παναγία να βαστάζει με το δεξί της χέρι τον Χριστό. Την είχε ζωγραφίσει ο Ευαγγελιστής Λουκάς ακριβώς επτά χρόνια μετά από την Σταύρωση και την Ανάσταση του Χριστού, έχοντας ως πρότυπο την ίδια τη Θεοτόκο.
Χαίρει πανορθόδοξης φήμης και αρκετές εικόνες σε πολλές χώρες, όπως στην Ελλάδα, τη Ρωσία, τη Γεωργία, τη Βουλγαρία, την Αίγυπτο και την Αιθιοπία, είναι αφιερωμένες στην Παναγία του Κύκκου, ένδειξη του μεγάλου σεβασμού που απολαμβάνει ανάμεσα στους ορθόδοξους λαούς.Η Αγία Εικόνα μεταφέρθηκε από τον Ευαγγελιστή Λουκά στην Αίγυπτο μετά την Κοίμηση της Παναγίας.
Η εικόνα έμεινε εκεί έως ότου οι Χριστιανοί, από τούς οποίους ήταν φυλαγμένη, είχαν αιχμαλωτιστεί από τους πειρατές. Για να σωθεί από τη βεβήλωση, την έριξαν στη θάλασσα.
Δύο βυζαντινά σκάφη εμφανίστηκαν και αφού καταδίωξαν μακριά τους πειρατές, διέσωσαν την εικόνα.
Την πήραν στη Κωνσταντινούπολη και την παρουσίασαν στον αυτοκράτορα, Αλέξιο Κομνηνό (1081-1118).
Η ακόλουθη είναι η ιστορία πώς ήρθε στην Κύπρο όπου έχει παραμείνει για τα τελευταία 900 χρόνια. Ο αυτοκράτορας Aλέξιος, έστειλε ένα δούκα, το Μανούηλ Βουτομύτη, στην Κύπρο ως κυβερνήτη.
Μια μέρα ο Βουτομύτης καθώς κυνηγούσε στα βουνά, έχασε τους φίλους του, και έμεινε μόνος. Εκεί που έψαχνε να βρει τους συντρόφους του, βρήκε μια σπηλια όπου ζούσε μέσα ένας ασκήτης, ο μοναχός Ισαΐας. Ο Κυβερνήτης ρώτησε τον ασκητή Ισαΐα, αν είχε δει τους φίλους του να περνάνε από εκεί. Ο Ισαΐας δεν έδωσε καμιά απάντηση, και αυτός θύμωσε, με αποτέλεσμα να κτυπήσει άγρια τον γέροντα και να φύγει. Εντός ημερών ο δούκας ήταν χτυπημένος με μια ανίατη ασθένεια, ένα είδος παράλυσης, αποκαλούμενη ισχυαλγία. Έπειτα ακολούθησε μια σειρά ονείρων. Πρώτα ο Βουτομύτης, είδε τον Θεό, σε ένα όνειρο να του λέγει ότι θα θεραπευόταν εάν ικέτευε τη συγχώρεση από τον ασκητή μοναχό, και όταν ο Βουτομύτης συμμορφώθηκε με αυτές τις συμβουλές, θεραπεύτηκε. Στο μεταξύ ο Ισαΐας, ο ίδιος, ονειρευόταν στα όνειρά του την Παναγία που είχε εμφανιστεί και του είχε πει ότι αυτός και ο Βουτομύτης πρέπει να πάνε στη Κωνσταντινούπολη και να φέρουν την εικόνα της στην Κύπρο. Όταν έφθασαν στη Κωνσταντινούπολη διαπίστωσαν ότι ο αυτοκράτορας, φυσικά, ήταν απρόθυμος να αποχωριστεί από την εικόνα. Ευτυχώς η κόρη του αυτοκράτορα αρρώστησε ξαφνικά με την ίδια ασθένεια που είχε πριν ο Μανουήλ. Μιας βαριάς μορφής ισχυαλγίας. Σε αντάλλαγμα για την άμεση θεραπείας της, ο αυτοκράτορας τους έδωσε όχι μόνο την εικόνα αλλά και τα χρήματα για να κτιστεί μια εκκλησία για να την βάλουν μέσα.
Έτσι η εικόνα ήρθε στην Κύπρο και όλα τα δέντρα γονάτισαν κάτω για να την καλωσορίσουν. Η εκκλησία κτίστηκε από το μοναχό Ισαΐα με τα χρήματα του αυτοκράτορα γι΄ αυτό το Μοναστήρι καλείται μέχρι σήμερα ως "Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή".
Ο όρος "Σταυροπηγιακή" υποδεικνύει ότι ως θεμέλιος λίθος της είχε τοποθετηθεί Σταυρός. Από τότε, κάηκε αρκετές φορές και το 1821, λεηλατήθηκε από τους Τούρκους σε μια εκδίκηση για τις ενέργειες των Ελλήνων κατά την επανάσταση αλλά σε κάθε περίπτωση η εικόνα διασώθηκε.
Η εικόνα προστατεύεται από πέπλο και βρίσκεται μέσα σε ασημένια θήκη, διακοσμημένη με μαργαριτάρια. Η εικόνα ήταν ακάλυπτη όσον ήταν στο παλάτι του αυτοκράτορα. Το 1576, περιβλήθηκε μέσα σε ένα ασημένιο κάλυμμα που αντικαταστάθηκε από ένα καινούργιο το 1795. Από τότε, η εικόνα δεν έχει κοιταχτεί ποτέ από κανένα. Το πρόσωπό Της είναι σκεπασμένο και ποτέ δεν αποκαλύπτεται, είτε γιατί έτσι το θέλησε ο αυτοκράτορας Αλέξιος, είτε για να εμπνέει περισσότερο σεβασμό.
Μια τρομερή μοίρα προβλέπεται για οιοδήποτε προσπαθήσει να σηκώσει το πέπλο. Κανένας δεν τολμά να την κοιτάξει στο πρόσωπο, επειδή πολλοί που το έκαναν στο παρελθόν τιμωρήθηκαν. Αναφέρεται χαρακτηριστικά πως το 1669 ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Γεράσιμος τόλμησε να ανασηκώσει το ύφασμα, για να δει το πρόσωπο της Θεοτόκου, αλλά για τη βέβηλή του πράξη τιμωρήθηκε και με δάκρυα στα μάτια υποχρεώθηκε να ζητήσει συγχώρεση από τον Θεό.
Ο Ρώσος μοναχός Βασίλειος Μπάρσκυ, που επισκέφθηκε τη Μονή το 1735, γράφει ότι οι μοναχοί αποκάλυπταν την Εικόνα μόνο σε περιόδους ανομβρίας και αφού πρώτα Την μετέφεραν στη γειτονική κορφή, γνωστή ως "Θρονί", όπου έψαλλαν σχετική παράκληση. Το έκαναν, χωρίς να βλέπουν το πρόσωπο Της, που κοιτούσε τον ουρανό.
Ο λαός αγάπησε πολύ την Αγία Εικόνα. Απειράριθμα είναι τα δημοτικά τραγούδια, με τα οποία ύμνησε την Παναγία την Κυκκώτισσα, και πάρα πολλές είναι οι ιστορικές μαρτυρίες για τις τιμές, που της απέδιδε κατά τις λιτανείες σε ολόκληρο το νησί. Την ίδια τιμή απολάμβανε και ανάμεσα στους πιστούς πολλών άλλων περιοχών, οι οποίοι παλαιότερα συνδύαζαν το προσκύνημά τους στους Αγίους Τόπους με επίσκεψη στο ξακουστό μοναστήρι.
Ο λαός αγάπησε πολύ την Αγία Εικόνα. Απειράριθμα είναι τα δημοτικά τραγούδια, με τα οποία ύμνησε την Παναγία την Κυκκώτισσα, και πάρα πολλές είναι οι ιστορικές μαρτυρίες για τις τιμές, που της απέδιδε κατά τις λιτανείες σε ολόκληρο το νησί. Την ίδια τιμή απολάμβανε και ανάμεσα στους πιστούς πολλών άλλων περιοχών, οι οποίοι παλαιότερα συνδύαζαν το προσκύνημά τους στους Αγίους Τόπους με επίσκεψη στο ξακουστό μοναστήρι.
Με τη δύναμη της Αγίας Εικόνας σε περιόδους μεγάλης ανομβρίας έβρεχε, οι στείρες γυναίκες αποκτούσαν παιδιά και οι άρρωστοι θεραπεύονταν. Τακτικά κατά το παρελθόν οι κάτοικοι του νησιού ζητούσαν από τους μοναχούς του Κύκκου να συνοδεύσουν τη μεταφορά της Εικόνας στα χωριά τους για αγιασμό, αφού πίστευαν πως η παρουσία Της και μόνον αρκούσε για να τερματιστεί ένα θανατικό, μία επιδημία, ένας λοιμός ή οποιαδήποτε άλλη θεομηνία. Ειδικά όμως η Αγία Εικόνα συνδέθηκε με την ανομβρία. Οι ιστορικές πηγές καταγράφουν συχνές λιτανείες και δεήσεις του λαού με την παράκληση να μεσιτεύσει, για να ανοίξουν οι ουρανοί.
Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας συχνά οι υπόδουλοι σε όλη την Κύπρο αναζητούσαν τη βοήθεια της Αγίας Εικόνας. Για τη μεταφορά και περιφορά Της εκτός Μονής χρειαζόταν ειδική άδεια, για την οποία οι χριστιανοί υπέβαλλαν σχετική αίτηση. Εν τούτοις Οθωμανοί αξιωματούχοι αντιδρούσαν και οι χριστιανοί έφθαναν μέχρι τον σουλτάνο, για να αποσπάσουν την αναγκαία άδεια με την έκδοση φερμανίου, ούτως ώστε να απαλλάσσονται από τις πιέσεις τους, όπως μας πληροφορεί, π.χ., και ένα φερμάνι του 1634.
****************
Μεγαλυνάρια
Φύλαττε την ποίμνην σου και Μονήν, θεία Ελεούσα, σήν εικόνα πανευλαβώς, κατασπαζομένην και ύμνοις αενάοις, τιμώσάν σου την δόξαν, σεπτή Κυκκώτισσα.
Συν τω Ησαία τω ασκητή, πρέσβευε Παρθένε υπέρ Μάνδρας σου ευκλεούς, της εν όρει Κύκκω εικόνα σου αγίαν, τιμώσης ως εμπρέπει, τη θεια δόξη σου.
http://www.kykkos.org.cy/imkykkou.cy.net/proskynima_monis.shtml
https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1121451679154659944#editor/target=post;postID=3660772209651223869
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου