Γιατί λέμε το ''Κύριε ελέησον'' 12 η 40 φορές;

Ιδιαίτερη αίσθηση στην ακολουθία του Μεσονυκτικού προξενεί η σύντομη προσευχή «Κύριε, ελέησον», η οποία απαγγέλλεται άλλοτε δώδεκα, και άλλοτε σαράντα φορές. Η ψυχή επιζητεί μέσω της επανάληψης αυτής τη σωτηρία της και εκζητεί το έλεος του Θεού. Αλλά έχει και βαθύτατο συμβολισμό η προσευχή αυτή, όπως μας πληροφορεί ο Συμεών Θεσσαλονίκης.

Στα Άπαντά του και στη σελίδα 217 διαβάζομε: «Απαγγέλλεται το «Κύριε, ελέησον» δώδεκα φορές «δια το δωδεκάωρον της ημέρας και το δωδεκάωρον της νύκτας, εις αγιασμόν ημών και κάθαρσιν» κατά τις ωρες αυτές, από τις αμαρτίες, που κάνουμε με το λόγια και τα έργα μας. Όσο δε για την επανάληψη του «Κύριε, ελέησον» σαράντα φορές ο ίδιος πατήρ σημειώνει:  «Ως θυσίαν αποδεκατώσεως των ημερών ημών και ωρών τω Θεώ προσκομίζομεν. Και τούτο ποιούμεν εν πάσαις ταις προσευχαίς τον έκ Θεού πάντα επικαλούμενοι έλεον. Ότι ούτος ισχύει μόνον σώσαι ημάς.

Και ότι ελέους άξιοι πεπλημμεληκότες. Και ότι ουχ ικανοί άλλοθεν σωθήναι ει μη ελέει μόνω Θεού, ουδέν αφ' εαυτών έχοντες εξίλασμα, ει μη το παροργίζεσθαι μάλλον τον Θεόν δι' ων ενεργούμεν, λαλούμεν και διανοούμεθα».  Με άλλα λόγια: Προσφέρομε το «Κύριε, ελέησον» ως θυσία, η οποία δίδει το δέκατο των ημερών και ωρών της ζωής μας στο Θεό. Και αυτό το κάνομε σ' όλες τις προσευχές με το να επικαλούμαστε για όλα το έλεος του Θεού.


Διότι μόνο Αυτός μπορεί να μας σώσει. Και διότι είμαστε άξιοι του ελέους, επειδή είμαστε αμαρτωλοί. Και διότι είμαστε ανίκανοι να σωθούμε από πουθενά αλλού, παρά μόνο από το έλεος του Θεού, αφού από τον εαυτό μας καμία εξιλαστήρια προσφορά δεν ισχύει, έκτος από το να εξοργίζομε περισσότερο τον Θεό, με όσα πράττομε, λέγομε και σκεπτόμαστε.

Και αλλού ο ίδιος όσιος πατήρ γράφει: «Το Κύριε, ελέησον», τεσσαράκοντα εις αγιασμόν του καιρού παντός της ζωής ημών. Των γαρ τριακοσίων εξήκοντα πέντε ημερών αποδεκάτωσις, ώς φασί τίνες, αι τεσσαράκοντα, εν αις η μεγάλη νηστεία, και έν εκάστω καιρώ προσευχής, το «Κύριε, ελέησον» τεσσαράκοντα εις εξάλειψιν των εν πάση ημέρα και ώρα αμυθήτων ημών αμαρτιών. Διό και μετά το «Κύριε, ελέησον» την αναγκαιοτάτην λέγομεν πάντοτε ευχήν.

Το «έν παντί καιρώ και πάση ώρα» πάντα περιέχουσαν, και υπέρ πάντων ούσαν των ημετέρων και ψυχών και σωμάτων και λογισμών και εννοιών και έργων άπαντα αιτουμένη καθαγιάζεσθαι και παντός λυτρούσθαι πειρασμών. Και υπό των αγίων Αγγέλων τειχίζεσθαι και φυλάττεσθαι». Δηλαδή:

Λέγομε το «Κύριε, ελέησον» σαράντα φορές για τον αγιασμό του χρόνου όλης της ζωής μας. Και η δόση του δέκατου των 365 ημερών (δηλαδή το δέκατο του 365 είναι 36,5 αλλά ορίζεται το 40 για το στρογγυλό και εύκολο του αριθμού), όπως λένε μερικοί είναι οι σαράντα ημέρες, κατά τις οποίες διαρκεί η μεγάλη νηστεία, η οποία ορίσθηκε, διότι ο Κύριος νήστευσε στην έρημο 40 ήμερες και 40 νύχτες(Ματθ. δ' 2)· Και σε κάθε χρόνο προσευχής λέμε «Κύριε, ελέησον» 40 φορές σε εξάλειψη των αμέτρητων αμαρτιών μας, που διαπράττομε κάθε ημέρα και ώρα.

Γι' αυτό, έπειτα από το «Κύριε, ελέησον», λέμε την πολύ αναγκαία πάντοτε προσευχή, το «έν παντί καιρώ και πάση ώρα...», η οποία όλα τα περικλείει και ομιλεί για όλα τα δικά μας, δηλαδή και τίς ψυχές και τα σώματα και τους διαλογισμούς και τις σκέψεις και τα έργα. Και αυτό, γιατί όλα γενικά ζητεί να τα καθαγιάζομε και να λυτρωνόμαστε από κάθε πειρασμό. Και από τους αγγέλους να περιφρουρούμαστε και να προφυλασσόμαστε.

Όλα τα προηγούμενα τα οποία αναπέμπονται κατα την ακολουθία του Μεσονυκτικού, αφήνουν να φανεί - έστω και μέσα από τη συνοπτική και επιλεκτική έκθεση και ερμηνεία τους - η κεκρυμμένη, αλλά άδυτη δόξα της Ορθοδοξίας.

Οι έννοιες - αρετές της εγρήγορσης - νήψης, της γνήσιας μετάνοιας, της βαθιάς ευγνωμοσύνης, της ακλόνητης πίστης, προβάλλονται και υπογραμμίζονται, για να βοηθήσουν κάθε χριστιανική ψυχή να αγρυπνεί και να μην επιτρέπει στον εαυτό της να απορροφάται από τις καθημερινές μέριμνες και φροντίδες· για να θυμάται, προ παντός, τον Νυμφίο Χριστό, ο Οποίος στέκεται έξω από τη θύρα της ψυχής κάθε χριστιανού, την κτυπά διακριτικά και ζητεί να Του ανοίξει.
 Έτσι, ώστε με ψυχική ετοιμότητα και αγνότητα καρδίας να μπορεί να υποδέχεται την κάθε στιγμή της ζωής τον Μεγάλο Επισκέπτη, ο Οποίος και θα τον καταστήσει μόνιμα ευτυχισμένο.

Αρχιμ. Καλλίστρατος Λυράκης

http://www.inagiounikolaoutouneou.gr/apps/gr/spag/3_1366435441.html