Εισαγωγικά.
Πρέπει, αυτούς που διέπρεψαν στη ζωή αυτή και προς την αρετή και
αγιότητα και μετά τον θάνατό τους να ευλαβούμαστε και να τιμάμε με τελετές και
εγκώμια και ύμνους.
Αφ᾽ ενός μεν γιατί ο έπαινος που απονέμεται στους αγίους
αναφέρεται στο Θεό, από τον οποίο πηγάζει κάθε αρετή και αγιότητα, αφ᾽
ετέρου δε επειδή εγκωμιάζοντας τα κατορθώματα των μεγάλων ανδρών, οι
οκνηροί και ράθυμοι προς τα πνευματικά γυμνάσματα παρακινούνται.
Η εμφάνιση του Αγίου Αρσενίου του Φαρασιώτη στα έσχατα χρόνια στην
ανατολική εκκλησία αποτελεί τρανή απόδειξη ότι την Ορθοδοξία μας
εξακολουθούν να αναρριπίζουν οι θείες αύρες του Παναγίου Πνεύματος.
Σύντομα βιογραφικά στοιχεία.
Ο Όσιος Αρσένιος Χατζεφεντής, γεννήθηκε γύρω στα 1840 στο χωριό
Φάρασα ή Βαρασιό της Καππαδοκίας, στην περιοχή της Νοτιοανατολικής σημερινής
Τουρκίας. Το χωριό αυτό, με μοναδικό λαϊκό πολιτισμό έως την ανταλλαγή
πληθυσμών, ήταν το Κεφαλοχώρι μιας ομάδας έξι χωριών της επαρχίας Φαράσων και
είχε τετρακόσιες οικογένειες Ορθοδόξων.
Ήταν μεταλλουργική κωμόπολη, στην άγρια περιοχή των βουνών του
Αντίταυρου. Οι γονείς του ήταν φτωχοί ευσεβείς χωρικοί, κατά τον μακαριστό
Αγιορείτη π. Παΐσιο, που ήταν πνευματικό του παιδί.
Είχαν αποκτήσει δυο παιδιά, τον Βλάσιο και τον Θεόδωρο (π. Αρσένιο),
που σε μικρή ηλικία έμειναν ορφανά, πρώτα απ’ τον πατέρα τους και λίγο αργότερα
κι απ’ την μητέρα τους, με αποτέλεσμα να αναλάβει την ανατροφή τους και την
προστασία τους η αδελφή της μητέρας τους.
Ένα θαυμαστό γεγονός που συνέβηκε στα παιδιά και την θαυματουργική
διάσωση του μικρού τότε Θεόδωρου από τον Άγιο Γεώργιο που τον έσωσε από
βέβαιο πνιγμό, είχε ως αποτέλεσμα, ο μεν Βλάσιος να δοθεί με τον δικό του
τρόπο στον Θεό, να τον δοξολογεί ως δάσκαλος της Βυζαντινής Μουσικής και
κατέληξε αργότερα στην Κωνσταντινούπολη, ο δε Θεόδωρος δε να θέλει
να γίνει καλόγερος.
Τον Θεόδωρο έστειλε η θεία του στην πόλη Νίγδη για να μορφωθεί.
Εκεί τον προστάτευε η αδελφή του πατέρα του, που εργαζόταν ως δασκάλα. Όταν
τέλειωσε, η δασκάλα-θεία του φρόντισε με συγγενείς τους στη Σμύρνη, να
συνεχίσει εκεί τις σπουδές του. Κάθε φορά που πήγαινε στα Φάρασα, μάζευε τα
μικρά παιδιά να τα μάθει κάποια γράμματα, αφού δάσκαλος σπάνια βρισκόταν να
διδάξει τα παιδιά της περιοχής.
Τελικά μετέβη στη Σμύρνη, όπου έμαθε καλά και τα Ελληνικά γράμματα
και τα εκκλησιαστικά, αλλά και τα Αρμενικά και Τουρκικά, καθώς και λίγα
Γαλλικά.
Το 1866, έζησε στο κοινόβιο, της Ιεράς Μονής Φλαβιανών
(Ζιντζί-Ντερέ) του Τιμίου Προδρόμου. Εκεί σύντομα εκάρη μοναχός, με το όνομα
Αρσένιος. Την ίδια εποχή όμως λόγω έλλειψης δασκάλων στην περιοχή ο
Μητροπολίτης Παΐσιος ο Β΄ τον χειροτόνησε διάκονο και τον έστειλε στα Φάρασα,
για να διδάξει. Τα έξι ελληνικά μικρά χωριά οι Τούρκοι επεδίωκαν να τα αφήσουν
χωρίς δάσκαλο, ώστε να μη μετέχουν και εκκλησιαστικών γραμμάτων, γι’ αυτό ο π.
Αρσένιος, επειδή δεν βρισκόταν άλλος δάσκαλος, δέχτηκε.
Στο σχολείο που στάλθηκε, δεν είχε θρανία, αλλά δέρματα από
κατσίκες κι έτσι οι Τούρκοι νόμιζαν ότι μάθαινε τα παιδιά να προσεύχονται, ενώ
σε άλλες περιπτώσεις τα πήγαινε στο ξωκλήσι της Παναγιάς στη θέση Κάντσι, μέσα
σε μια σπηλιά. Όταν έγινε τριάντα χρονών, το 1870, χειροτονήθηκε στην Καισαρεία
πρεσβύτερος και χειροθετήθηκε Πνευματικός.Εν συνεχεία μετέβη στα Ιεροσόλυμα για
προσκύνημα και έκτοτε οι Φαρασιώτες τον αποκαλούσαν Χατζεφεντή.
Ζούσε ταπεινά και ήταν ολιγαρκής. Κοιμόταν στο χώμα και ελάχιστες
ώρες την ημέρα. Δύο φορές την βδομάδα ήταν έγκλειστος στο κελί του για
εσωτερική νήψη, μελέτη βιβλικών και πατερικών κειμένων, βίους αγίων και
προσευχή ιδιαίτερη. Οι δύο αυτές ημέρες αγίαζαν και καρποφορούσαν τις άλλες
πέντε ημέρες της εβδομάδας, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.
Στον δρόμο της προσφυγιάς.
Ιερός ναός Αγίων Βαραχησίου και Ιωνά όπου λειτουργούσε ο Άγιος
Ύστερα από την Μικρασιατική καταστροφή (1922) ο π. Αρσένιος
παρέμενε στα Φάρασα ως τις 14 Αυγούστου του 1924. Τότε τον ανάγκασαν οι Τούρκοι
να ακολουθήσει το (δεξιά)ποίμνιό του κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών. Μετά από μεγάλη
ταλαιπωρία έφτασε με καράβι στον Άγιο Γεώργιο Πειραιά και γιόρτασε μαζί με τους
υπολοίπους συμπατριώτες του την μεγάλη μέρα του Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου 1924),
με το παλαιό ημερολόγιο που είχαν στον τόπο τους. Από τον Πειραιά μεταφέρθηκε
στην Κέρκυρα.
Ο αδελφός του γέροντα Παϊσίου Ραφαήλ Εζνεπίδης
διηγείται τα εξής:
«Στα Φάρασα το καλοκαίρι του 1924,δεν είχαν προλάβει ούτε να
θερίσουν, όταν δόθηκε η διαταγή να μαζέψουν τα υπάρχοντά τους και να πάρουν τον
δρόμο για τη Μερσίνα της Μικράς Ασίας. Μπήκαν στα πλοία για τον Πειραιά και
ύστερα από δυόμισι χρόνια «περιπλάνησης» σε Θεσπρωτία και Κέρκυρα βρήκαν
«καταφύγιο» στην Κόνιτσα. Ογδόντα οικογένειες από το Μιστί και 50 οικογένειες
από τα Φάρασα, τον τόπο καταγωγής του αγίου Αρσενίου του Καππαδόκη (που είχε
προειδοποιήσει τους συγχωριανούς του να είναι έτοιμοι για τη μεγάλη φυγή),
«ρίζωσαν» στη νέα τους πατρίδα και διατηρούν μέχρι σήμερα «ζωντανές» τις μνήμες
του ξεριζωμού. Ανάμεσά τους και η οικογένεια του 95χρονου αδελφού του γέροντα
Παΐσιου Ραφαήλ, που ζει στην περιοχή, από τότε, φυλάσσοντας σαν «κόρη οφθαλμού»
τα προσωπικά αντικείμενα του μοναχού.
«Ολα άρχισαν με τη Συνθήκη της Λωζάννης και την ανταλλαγή
πληθυσμών με κριτήριο το θρήσκευμα. Οι Μιστιώτες εγκαταστάθηκαν στη Μαζαρακιά
Θεσπρωτίας και οι Φαρασιώτες στην Κέρκυρα, μέχρι να τους δοθεί από το ελληνικό
κράτος ένας μόνιμος τόπος για να ζήσουν. Σύμφωνα με μαρτυρίες που μεταφέρονται
από γενιά σε γενιά, ο άγιος Αρσένιος είχε προβλέψει τα γεγονότα» θυμάται ο
πρόεδρος του Συλλόγου Καππαδόκων Κόνιτσας Ανδρέας Χατζηεφραιμίδης.
Λίγο πριν από τον μεγάλο ξεριζωμό, η οικογένεια του τότε προέδρου
των Φαράσων Πρόδρομου Εζνεπίδη μεγάλωσε κατά ένα μέλος. Το ένατο παιδί της ήταν
ο γέροντας Παΐσιος. «Η μητέρα του Ευλαμπία ζήτησε από τον πατέρα Αρσένιο να τον
βαφτίσει, επειδή φοβόταν μήπως πεθάνει το παιδί στο ταξίδι της προσφυγιάς. Το παιδί
βαφτίστηκε Αρσένιος» λέει ο κ. Χατζηεφραιμίδης. Πολύ αργότερα, στα μέσα της
δεκαετίας του 1950, όταν χειροθετήθηκε «Σταυροφόρος» και πήρε το «Μικρό Σχήμα»,
ονομάστηκε Παΐσιος.
Το οσιακό του τέλος.
Στην Κέρκυρα διέμεινε για δύο βδομάδες στο Κάστρο της Κέρκυρας και
λειτούργησε δύο φορές, στον Ι. Ναό του Αγίου Γεωργίου και μία εβδομάδα στο
Νοσοκομείο.
«Σαράντα ημέρες μετά την εγκατάσταση των Φαρασιωτών στην Κέρκυρα,
ο άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης πέθανε, όπως το είχε προβλέψει.
Η πλάκα που τοποθέτησαν στον τάφο του Αγίου Αρσενίου οι Φαρασιώτες
Τρεις μέρες πριν την εκδημία του ήρθε η Παναγία, τον γύρισε σ’όλο
το Άγιο Όρος, τα Μοναστήρια, τους Ναούς που τόσο επιθυμούσε να δει και δεν είχε
αξιωθεί, και του είπε ότι σε τρεις ημέρες θα παρουσιαστεί στον Κύριο, που τόσο
πολύ αγάπησε και έδωσε όλο του τον εαυτό σ’ Αυτόν.
Έφυγε στις 10 Νοεμβρίου το 1924. Το 1974 τα λείψανά του
μεταφέρθηκαν στην Κόνιτσα και αργότερα τοποθετήθηκαν στο καθολικό της Ιεράς
Μονής Σουρωτής, όπου βρίσκεται ο τάφος του γέροντα Παΐσιου».
«….Μετά από πολλές ταλαίπωριες έφτασε το καράβι σε Ελληνική σκάλα
στον Άγιο Γεώργιο Πειραιώς,και εκεί που πλησίασαν το χώμα το ελληνικό
χαρουμενοι γιόρτασαν και εκeίνη τη μεγάλη μέρα που ήταν η Υψωση του Τιμίου
Σταυρού,14 Σεπτεμβριου 1924 (με το εορτολόγιο της πατριδας τους}.Παρεμειναν
τρεις εβδομάδες στα σύρματα,στον Αι-Γιώργη,και εν συνεχεία πήγαν στην
Κέρκυρα.όπου και ταχτοποιήθηκαν προσωρινά στο Κάστρο της Κέρκυρας.
Εκεί όμως ο καλός Χατζηεφέντης αδιαθέτησε,και οι Φαρασιώτες πολύ
ανησύχησαν γι’αυτό.Χωρίς να θέλει τον πήγαν στο Αστικό Νοσοκομείο,για να μη
ταλαιπωρείται μέσα στο κάστρο και αυτός.
Ο Πατέρας δεν ήθελε να τους αποχωριστεί με κανένα τρόπο και τους
παρακαλούσε με κλάματα «αφήστε με να πεθάνω κοντά σας».
Εκεινοι πάλι από αγάπη δεν τον άκουσαν, γιατί νόμιζαν ότι θα
συνέλθει στο Νοσοκομείο με την περιποίηση και θα τον έχουν και στη συνέχεια
κοντά τους,παρ’όλο που τους είχε πει πολλές φορές από πριν «στην Ελλάδα θα ζήσω
μόνο σαράντα ημέρες». Εζησε εν όλω δυο εβδομάδες στο κάστρο της Κέρκυρας και
λειτούργησε δυο φορές εκεί,στον Ιερό Ναό Αγ.Γεωργίου. Άλλη μια εβδομάδα έζησε
στο νοσοκομείο, όπου και τον επισκεπτόνταν οι Φαρασιώτες με αγωνία………
……….Οταν έφυγαν μετά οι άλλοι και έμεινε μόνον ο Πρόδρομος ,ο
Πατήρ του είπε:”Έλα να αποχαιρετηθούμε ,Πρόδρομε, γιατί μεθαύριο φεύγω
για την άλλη ζωή. Ήρθε η Παναγία χθες το μεσημέρι και μου το είπε και με γύρισε
και στο Αγιο Όρος και είδα τα Μοναστήρια που πολύ επιθυμούσα να ιδώ, αλλά δεν
είχα αξιωθεί. Τι να σου διηγηθώ,Πρόδρομε!Τι πολλά Μοναστήρια που έχει το Αγιον
Ορος.
Τι μεγάλους Ναους! Τι μεγαλοπρέπεια¨!Και μετά από αυτά του λέγει¨
’’να μη στενοχωρεθής που θα πεθάνει η Κυριακή,η γυναίκα σου μετά
από οκτώ ημέρες και του Στέφανου Καραμουρατίδη η γυναίκα,η Αλμαλου,θα πεθάνει
και αυτή μετά από δέκατρεις μέρες¨’.
Πράγματι,έτσι έγινε.
Όταν λοιπόν είχαν περάσει και οι δικές του δυο μέρες και ήρθε και
το «το μεθαυριο»που θα έφευγε,ο αληθινός δουλος του Θεού Πατήρ Αρσένιος,αφού
προηγουμένως κοινώνησε, έφυγε για την αληθινή ζωή κοντά στο Χριστό. Εκείνη την
στιγμή δεν ήταν κανένας Φαρασιώτης δίπλα του.Δεν ήθελε να μένει κανείς κοντά
του, για να μην τον περισπουν στην αέναο προσευχή του.
Αυτός ήταν ο Πατήρ Αρσένιος! Μόνος,μικρός,με μόνη του Θεού την
προστασία!
Μόνος, μεγάλος, δοσμένος μόνο στον Θεό και στην εικόνα Του!
Μόνος στο τέλος της ζωής του με το Θεό μόνο!
Όταν ο ευλαβής ψάλτης του τον επισκέφτηκε πάλι, πήρε αυτή την φορά
την ευλογία του Πατρος Αρσενίου από το Λείψανό του. Τον βρήκε να κρατάει σφιχτά
με το δεξί του χέρι στον κόρφο του το πολύτιμο πνευματικό του κομπόδεμα,το Ιερό
Λείψανο του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου.
Ο ακτήμων Πατηρ Αρσένιος δεν είχε υλική περιούσια να αφήσει.
Μόνο μερικά τριμμένα βιβλία. Οταν έμαθαν μετά οι Φαρασιώτες ότι
κοιμήθηκε, ήταν απαρηγόρητοι, αν και τους είχε προετοιμάσει.
Συγκεντρώθηκαν πολλοί και του έκαναν μεγαλοπρεπέστατη κηδεία, στην
οποία ακολούθησαν και πολλοί εντόπιοί..
Ετάφη στο Κοιμητήριο της Κέρκυρας μαζί με τους ιερωμένους νεκρούς.
Τα παιδιά του έβαλαν επάνω στον τάφο του μαρμάρινη πλάκα με το
όνομά του γραμμένο.
Ο Πατήρ Αρσένιος κοιμήθηκε στις 10 Νοεμβρίου του 1924 (νέο
εορτολόγιο) σε ηλικία ογδοντα τριών ετών
Από το βιβλίο του γέροντος Παισίου Αγιορειτου΄¨Ο ΑΓΙΟΣ ΑΡΣΕΝΙΟΣ Ο
ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ ¨¨
Η εκταφή του και η
αγιότητά του.
Το 1945 βρήκαν τον τάφο του τα αδέλφια του π. Παΐσιου και του
έστειλαν λίγο χώμα απ’ αυτόν, που το έριξαν στον τάφο ενός συγχωριανού τους!
Όταν το 1958 ο π. Παΐσιος βρέθηκε στην Κόνιτσα στην Ιερά Μονή Στομίου σαν
μοναχός, μεγάλωσε το ενδιαφέρον του για την ζωή και το λείψανο του Αναδόχου του
π. Αρσενίου.
Πέρασε πολλές φορές από τον γέρο Πρόδρομο, που ήταν 90 χρονών, να
μάθει απ’ αυτό το ζωντανό βιβλίο για τη ζωή του. Δεν πέρασε τότε απ’ τον
λογισμό του π. Παΐσιου να μαζέψει πιο πολλές λεπτομέρειες. Πού να ήξερε ο π.
Παΐσιος τότε, ότι ο ανάδοχός του θα παρουσίαζε σημεία της αγιότητάς του και
μετά την κοίμησή του!
Τον Οκτώβριο του 1958 πήγε στην Κέρκυρα αποφασισμένος να κάνει
ανακομιδή των λειψάνων του. Επειδή οι συμπατριώτες του περίμεναν ότι το λείψανό
του θα ήταν άφθαρτο, δεν έδωσε δημοσιότητα, για να μη σκανδαλισθεί, εάν είχε
λειώσει… Πράγματι με ειδικό σημείο προς τον π. Παΐσιο, έγινε η εκταφή και τα
λείψανα τα φύλασσε ο γέροντας στην Κόνιτσα. Από το 1964 είχε αναθέσει στον
αδελφό του Λουκά, στην Κόνιτσα, και μάζευε στοιχεία για τον Π. Αρσένιο.
Το 1970 τα μετέφερε και τοποθετήθηκαν σε κουτί κάτω απ’ την Αγία
Τράπεζα του καθολικού της στο Ι. Ησυχαστήριο του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου,
στην Σουρωτή Θεσσαλονίκης, σε συνεννόηση μόνο με τον φίλο του, κτήτορα και
γέροντα του Ησυχαστηρίου, π. Πολύκαρπο.
Ο π. Αρσένιος παρουσιάστηκε σε ενοράσεις και ενύπνια σε πολλές
μοναχές και ο π. Πολύκαρπος ενημέρωσε τον π. Παΐσιο, που ήταν πια Αγιορείτης.
Έτσι το 1971 πήγε στην Κόνιτσα, βρήκε στον Λουκά, όλα τα γραφτά
του παπα- Θεόδωρου απ’ τα Φάρασα. Ξεκίνησε ο ίδιος και με πολλές δυσκολίες, απ’
τους απανταχού στην Ελλάδα διασκορπισμένους Φαρασιώτες και συγκέντρωσε αρκετά
στοιχεία. Το 1971, αφού τα στοιχεία τα έδωσε για διορθώσεις στην Ι. Μ.
Σταυρονικήτα στο Άγιο Όρος (στον τότε Ηγούμενο π. Βασίλειο και στον π.
Γρηγόριο) τα εξέδωσε.
Το 1979 εξέδωσε το Γυναικείο Ι. Ησυχαστήριο της Σουρωτής το βίο
του Αγίου Αρσενίου, με πολύ περισσότερα στοιχεία, που μάζεψε και έγραψε ο π.
Παΐσιος. Οι προσπάθειές του στο εξής ήταν δώσει όλα τα στοιχεία στο σεπτό
Πατριαρχείο για την αναγνώριση της αγιότητας του π. Αρσενίου. Να σημειωθεί
πως στον π. Παΐσιο ο ανάδοχός του είχε παρουσιασθεί στις 21-2-1971,
Ψυχοσάββατο, δύο ώρες πριν βασιλέψει ο ήλιος!!! Δεύτερη φορά έγινε η… συνάντηση
στις 29 Μαρτίου 1971 και μίλησε μαζί του!!!
Το 1986 το Οικουμενικό Πατριαρχείο αναγνώρισε και επίσημα την
αγιότητα του Π. Αρσενίου του Θαυματουργού και όρισε να εορτάζεται η μνήμη του
στις 10 Νοεμβρίου, ημέρα της κοίμησής του.
Η πνευματική
προσωπογραφία του Αγίου Αρσενίου.
Η πολιτεία του Οσίου υπομνηματίζει την Ευαγγελική διδασκαλία που
εφήρμοσε σε όλη του τη ζωή.
Με τη χάρη του Θεού ανέδειξε τον εαυτό του ένα σαρκωμένο
Ευαγγέλιο. Αξιολόγησε τα πάντα, τα επίγεια και τα ουράνια, με μέτρο πάντα
το Χριστό. Ο,τι δεν ήταν ευάρεστο στο Χριστό το απέρριπτε σαν σκύβαλο και
βδελυρό πράγμα.
Α. Αγαπούσε τον Θεό και τον άνθρωπο.
Με την άφθονη Θεία Χάρη που τον προίκισε ο Θεός θεράπευε τις ψυχές
και τα σώματα των πονεμένων ανθρώπων. Είχε πολλή αγάπη στον Θεό και προς την
εικόνα Του, διότι, όταν έβλεπε πολύ πόνο και καταπίεση Τουρκική, η αγάπη τον
έβγαζε έξω από τον εαυτό του και έξω από το χωριό του και αγκάλιαζε και τα γύρω
χωριά. Θεράπευε τον ανθρώπινο πόνο όπου τον συναντούσε σε Χριστιανούς ή
Τούρκους.
Για τον Άγιο δεν είχε καμιά σημασία, διότι έβλεπε στο
πρόσωπό τους, την με πολλή αγάπη πλασθείσα εικόνα του Θεού.
Β. Ήταν Ιατρός των ψυχών και των σωμάτων.
Όλος ο βίος του υπήρξε ένα θαύμα, όπως όλων των μεγάλων τέκνων της
Εκκλησίας που νίκησαν «τον κόσμο» και την αμαρτωλή ανθρώπινη φύση και έφθασαν
στην «ατέλεστη τελειότητα των τελείων». Γι αυτό και του δόθηκε το
χάρισμα της θαυματουργίας των ιάσεων και η εξουσία κατά πνευμάτων ακαθάρτων.
«Στα Φάρασα και σ᾽ όλη την περιφέρειά τους γιατρός δεν υπήρχε,
παρά ο ίδιος ο πατήρ Αρσένιος, ο οποίος ήταν δάσκαλος και ιατρός ψυχών
και σωμάτων.».(Γέροντας Παϊσιος)
Αναρίθμητα είναι τα θαύματα που επιτέλεσε ο Άγιος με τη χάρη του
Θεού. Στείρες γυναίκες τεκνοποιούσαν, αφού τις διάβαζε ευχή ή έδιδε ‘φυλακτό’
που ήταν ένα κομμάτι χαρτί γραμμένο με κάποιες ευχές που τις έγραψε ο ίδιος.
Διάβαζε το Άγιο Ευαγγέλιο σε σοβαρές περιπτώσεις, όπως στους τυφλούς, βουβούς,
χωλούς, παραλυτικούς, δαιμονισμένους και γινόντουσαν καλά, μόλις τελείωνε την
ανάγνωση. Πολλοί Χριστιανοί και Τούρκοι είχαν θεραπευθεί, αφού πήραν χώμα από
το κατώφλι του κελιού του και αναμιγνύοντας το με λίγο νερό το έπιναν,
πιστεύοντας ότι θα θεραπεύονταν και η πίστη τους που είχαν στον Άγιο, έκανε το
θαύμα. Χρήματα φυσικά δε δεχόταν ποτέ, ούτε κι έπιανε στα χέρια του. Συνήθιζε
να λέγει ‘η πίστη μας δεν πουλιέται’.
Εμείς όπως έλεγαν οι Φαρασιώτες ‘στην Πατρίδα μας τι θα πει
γιατρός, δεν ξέραμε. Στον Χατζεφεντή τρέχαμε. Στην Ελλάδα μάθαμε από γιατρούς,
αλλ’ αν τα πούμε στους εντόπιους, τους φαίνονται παράξενα’.
Γ. Έπασχε τα Θεία’
Βίωνε ολοκληρωτικά και ‘έπασχε τα Θεία’. Ζούσε με αυταπάρνηση,
διότι πολύ πρώτα τον Θεό και μετά την εικόνα Του, τον πλησίον. Αιματηρούς
αγώνες και προσπάθειες κατέβαλε για να διατηρήσει τους συγχωριανούς και τους
συμπατριώτες του στην πίστη του Χριστού, στην Ορθόδοξη πίστη, για να μην
κλονιστούν και αλλαξοπιστήσουν στις χαλεπές εκείνες ημέρες και εποχές,
από τις πολλές και διάφορες πιέσεις που δεχόντουσαν από τους Τούρκους, αλλά και
από τους διάφορους προβατόσχημους λύκους, τους προτεστάντες, που προσπαθούσαν
να λυμάνουν την ποίμνη του Χριστού.
Δ. Υπόδειγμα Νηπτικού Πατέρα,Ποιμένα και
Διδασκάλου.
Το σπίτι του ήταν ένα ετοιμόρροπο κτίσμα και δίπλα είχε ένα άλλο
μικρό ατομικό κελί, χωρίς πάτωμα, αλλά με χώμα. Το κελί του, μικρό, απέριττο,
ευρισκόταν μέσα στον κόσμο, αλλά συγχρόνως κατόρθωνε να ζει και εκτός του
κόσμου. Εκεί άπλωνε δύο σκεπάσματα και έκανε τις ολονύκτιες προσευχές
του. Στο ανατολικό μέρος του κελιού είχε ένα ράφι και επάνω ένα εικονοστάσι με
αρκετές εικόνες.
Σε αυτό, καθώς και για τα Θεία του κατορθώματα, πολύ τον βοηθούσαν
οι δύο ημέρες (η Τετάρτη και η Παρασκευή) που έμενε έγκλειστος στο κελί του,
προσευχόμενος. Οι οποίες καρποφορούσαν περισσότερο πνευματικά τότε, διότι
αγίαζαν και την εργασία των άλλων ημερών. Ώρες έμενε γονατιστός προσευχόμενος στον
Θεό για τον λαό Του, που τον είχε εμπιστευθεί στα ασκητικά χέρια του δούλου Του
Αρσενίου.
«Όταν ύψωνε τα χέρια του για να παρακαλέσει για κάτι τον Θεό,
άρχιζε να τον παρακαλεί προσευχόμενος και φωνάζοντας, ‘Θεέ μου!’ λες και
ξεκοβόταν η καρδιά του εκείνη την ώρα, και θαρρείς πως έπιανε τον Χριστό από τα
πόδια και δεν τον άφηνε, εάν δεν του έκανε το αίτημά του.
Στα παιδιά δίδασκε τη νοερά προσευχή, το «Κύριε Ιησού Χριστέ,
ελέησόν με» και όταν καμμιά φορά έσφαλαν τους μάθαινε να λένε το «ήμαρτον
Θεέ μου».
Η συνηθισμένη τροφή του Πατρός ήταν τα κριθαρένια πέτουρα, τα
οποία έψηνε μόνος του επάνω σε μια λαμαρίνα. Όλες τις νηστείες αλλά ακόμη
και κάθε Τετάρτη, Παρασκευή και τη Δευτέρα που είναι αφιερωμένη στους
αγγέλους, δεν έπινε ούτε νερό μέχρι να βασιλέψει ο ήλιος.
Το τυπικό των ακολουθιών του ήταν ως εξής: Όλες τις μεγάλες
γιορτές έκανε ολονύκτιες αγρυπνίες, τις οποίες άρχιζε από τη δύση μέχρι
την ανατολή του ηλίου. Το πως κοιμόταν και πόσο κοιμόταν για την αγάπη
του Χριστού, ο Θεός το γνωρίζει. Τετάρτη και Παρασκευή έμενε έγκλειστος
στο κελί του. Αυτές τις μέρες που έμενε έγκλειστος, δεν τραβούσε μόνον
αυτός Θείες ουράνιες δυνάμεις όταν προσευχόταν, αλλά τον τραβούσαν και αυτόν
στους ουρανούς Αγγελικές δυνάμεις.
Πολλοί που έτυχαν να δούν τον Χατζεφεντή (έτσι τον αποκαλούσαν) να
υψώνει τα χέρια του και να παρακαλεί το Θεό και να φωνάζει προσευχόμενος
«Θεέ μου, Θεέ μου!» έλεγαν• «λες και ξεκοβόταν η καρδιά του εκείνη την
ώρα, και θαρρείς έπιανε τον Χριστό από τα πόδια και δεν τον άφηνε, εάν
δεν τον έκανε το αίτημά του».
Η διακριτική του άσκηση πάντοτε συνοδευόταν με την αγάπη προς τους
άλλους και με την ταπείνωση στον εαυτό του. Όσο όμως κι αν προσπαθούσε ο πατήρ
να κρυφθεί, δεν ήταν εύκολο. Η χάρις του Θεού που κατοικούσε μέσα του τον
πρόδιδε.
Η αγία του μορφή συνέχεια σκορπούσε Χάρη και παρηγοριά. Το πρόσωπό
του έλαμπε από την ασκητική γυαλάδα, που έμοιαζε σαν το χρώμα του φτασμένου
κυδωνιού. Είχε πια εξαϋλωθεί από τους υπερφυσικούς πνευματικούς αγώνες, που
έκανε από αγάπη στον Χριστό, καθώς και από τους πολλούς του κόπους για την
αγάπη προς το ποίμνιό του, που το ποίμανε πενήντα χρόνια σαν καλός Ποιμένας.»
(Γέροντας Παϊσιος)
Η πίστη μας δεν
πουλιέται.
Χρήματα για τις ιάσεις ποτέ δεν έπαιρνε! Ούτε τα έπιανε στα χέρια
του, όταν έδιναν στο Ναό για τους έχοντες ανάγκη. Συνήθιζε να λέει: «η πίστη
μας δεν πουλιέται»!!!
– Πήγαν κάποτε από τις Τσαχιρούδες μία Τουρκάλα νεόνυμφη
δαιμονισμένη, με αλυσίδες δεμένη, στον Χατζεφεντή, για να την διαβάσει. Ο Όσιος
τους δέχτηκε, παρ’ ότι εκείνη την ημέρα ήταν έγκλειστος – το έκανε αυτό δυο
μέρες την βδομάδα – και έκανε νόημα να την λύσουν. Όταν λύθηκε, όρμησε στον
γέροντα, του άρπαξε το ένα πόδι και το δάγκωνε!
Ενώ κρατούσε το Ευαγγέλιο, δεν το άνοιξε, παρά την κτύπησε απαλά
στο κεφάλι της τρεις φορές και το δαιμόνιο έφυγε αμέσως! Η γυναίκα άρχισε να
κλαίει και να φιλάει το δαγκωμένο πόδι. Ο πατέρας της έπεσε στα πόδια του και
τον παρακαλούσε να δεχτεί όλο το κασέ του (το πουγκί με τα χρήματά του). Πάρτα
όλα, είναι δικά σου, γιατί έσωσες το παιδί μου. Και ο Ορθόδοξος ιερέας του
είπε: «κράτησε τα λεφτά σου. Η πίστη μας δεν πουλιέται»!
– Μια φορά του πήγε ένας Τούρκος δύο ζώα μπαχτσίς (δώρο), γιατί
απέκτησε η στείρα γυναίκα του δύο παιδιά με το ευλογημένο φυλακτό που της
έστειλε ο Χατζεφεντής. Τότε ο γέροντας του έκανε αυστηρή παρατήρηση με τα εξής
λόγια: «στο χωριό σου φτωχούς δεν είχες; Τι μου τα κουβάλησες εδώ; Για να σου
πω το αφερίμ (μπράβο); Εγώ μπαχτσίσια δεν μαζεύω»!!!
-Στην Εκκλησία ήταν μια καμάρα, στην οποία άφηναν μερικοί
προαιρετικά χρήματα για τους φτωχούς. Οι φτωχοί πήγαιναν μόνοι τους και
έπαιρναν όσα είχαν ανάγκη. Περισσότερα φοβόντουσαν να πάρουν, για να μην τους…
τιμωρήσει ο Θεός!!! Ο γέροντας τα χρήματα δεν τα έπιανε ποτέ στα ίδια του τα
χέρια, όχι μόνο για να μην αρχίσει το πάθος της φιλαργυρίας να τον κυβερνάει αλλά κυρίως για να μη περνάει ούτε από
το μυαλό των Χριστιανών ούτε των Τούρκων, ότι έχει την ιεροσύνη για
επάγγελμα!!!
-Τα πρόσφορα της Εκκλησίας, όχι μόνο δεν τα έπαιρνε στο σπίτι ή τα
έδινε στους πιο κοντινούς του φίλους, αλλά τα έστελνε κρυφά την νύχτα σε
δυστυχισμένες οικογένειες με τον ψάλτη (Πρόδρομο).
-Σε τεμπέλη όμως ποτέ δεν έδινε! Μια φορά πήγε ένας τεμπέλης και
μέθυσος και του ζήτησε πρόσφορα. Ο γέροντας ήταν στο κελί του και του δίνει ένα
πίτουρο κριθαρένιο. Και του λέει: «Εγώ απ’ αυτά τρώγω». Ο τεμπέλης δεν το
δέχτηκε, αλλά επέμενε για να το πρόσφορο. Τότε ο Όσιος του είπε: «Δεν
ντρέπεσαι, σαράντα πέντε ετών παλικάρι κατάγερο, να κάθεσαι όλη μέρα και να
σκέφτεσαι διαβολιές και να μεθάς και να ζητιανεύεις;»
Είπε μετά στον Πρόδρομο: «Πήγαινε στην Εκκλησία και πήγαινε στο
ποτάμι, και αν έλθει εκεί ο… τεμπέλης, τότε να του τα δώσεις. Είπε και στον
τεμπέλη να βάλει εμπρός την σκουριασμένη… μηχανή του. Πήγαινε στο ποτάμι να τα
πάρεις και να πιάσεις και ψάρια που έχει άφθονα και να φας. Ο τεμπέλης όχι μόνο
δεν πήγε στο ποτάμι, αλλά τον…κατηγορούσε στο χωριό ότι είναι… τσιγκούνης! Ο
γέροντας ήταν γεμάτος χαρά που τον κατηγορούσαν άδικα…
Η Εμφάνιση του Αγίου Χαραλάμπου.
Μια φορά στην μνήμη του Αγίου Χαραλάμπους, έλεγε ο Πρόδρομος,
πήγαμε στην Παναγιά (στο Κάντσι) να κάνουμε ολονυκτία. Όταν φτάσαμε στους
Αίνους, βγήκε και ο Χατζεφεντής από το Ιερό, να ψάλλουμε μαζί. Ενώ ψάλαμε στο
ίδιο αναλόγιο, βλέπω ξαφνικά έναν ασπρομάλλη Γέρο στο απέναντι αναλόγιο, ο οποίος
ήταν σκυφτός και ακουμπούσε με την πατερίτσα του, κι άρχισα να τρέμω από
ευλάβεια.
Ο Χατζεφεντής όταν με είδε, με ρώτησε: «μήπως κρυώνεις»; Εγώ του
είπα όχι και του έδειξα τον γέρο. Ο Χατζεφεντής δεν ταράχτηκε καθόλου και του
μίλησε Τουρκικά: «Ελάτε να ψάλλουμε μαζί». Ο Γέρος έκανε νόημα να συνεχίσουμε
μόνοι μας και όταν έφυγε, χάθηκε στη μικρή λίμνη του Αγιασμού! Ο Χατζεφεντής
είπε πως ήταν ο Άγιος Χαράλαμπος!!!
Διδάσκαλος
της Ορθοδοξίας και ορθοπραξίας
Ο πατήρ Αρσένιος κήρυττε την Ορθοδοξία ορθά με τον ορθόδοξο βίο
του. Έλιωνε στην άσκηση την σάρκα του από την θερμή του αγάπη προς τον
Θεό και αλλοίωνε τις ψυχές με τη Θεία Χάρη.
Ως Λειτουργός του Υψίστου δεν πατούσε στη γη, και ως
συλλειτουργός άστραφτε στον κόσμο. Τον δόξασε ο Θεός, γιατί συνέχεια με την
αγία του ζωή δοξαζόταν το όνομα του Θεού, στον οποίο ανήκει πάσα δόξα,
τιμή και προσκύνηση.
Ο Άγιος πίστευε πολύ και θεράπευε πολλούς, πιστούς και άπιστους.
Λίγα λόγια, πολλά θαύματα, πολλά έργα. Ζούσε πολλά και έκρυβε πολλά. Μέσα
από τον σκληρό του φλοιό, έκρυβε τον πνευματικό του γλυκό καρπό. Πολύ
αυστηρός πατέρας στον εαυτό του, αλλά και πολύ στοργικός πατέρας στα
παιδιά του. Δεν τα χτυπούσε με το νόμο, αλλά με το φιλότιμο το νόημα του νόμου.
– Τον π. Αρσένιο, ο Πατριάρχης του Οικουμενικού Θρόνου τον είχε σε
ευλάβεια. Πολλές φορές του ζητούσε να προσευχηθεί γι’ αυτόν. Τότε ο Χατζεφεντής
έπαιρνε τον Πρόδρομο και έκαναν, όπως για κάθε περίσταση, ολονυκτίες στην
Παναγία ή τον Άγιο Χρυσόστομο.
– Οι Φαρασιώτες δύσκολα καταλάβαιναν γιατί ο π. Αρσένιος στις
ονοματοδοσίες, δεν άκουγε κανέναν και έδινε ότι όνομα ήθελε αυτός!!! Έδινε ή
καλογερικό ή Εβραϊκό! Δεν άφηνε τον ανάδοχο να δώσει όνομα μεγάλου Αγίου, που
γιόρταζε ιδιαίτερα! Ο π. Παΐσιος, που ήταν παθών, το εξηγεί λέγοντας: «Ο Πατήρ
το έκανε αυτό με σκοπό να κόψει τα πολλά γλέντια, που γίνονταν στις ονομασίες,
και στα επεισόδια… Γι’ αυτό προτιμούσε ονόματα που δεν γιορτάζουν, όπως Αβραάμ,
Ισαάκ, Αβέρκιο, Ιορδάνη, κλπ.
Μ’ αυτόν τον τρόπο κόπηκαν τα γλέντια στις ονομασίες, που είχαν
αποτέλεσμα την μέθη με επεισόδια σοβαρά, λόγω του ότι οπλοφορούσαν όλοι. Έτσι
αναγκάζονταν να συγκεντρώνονται στο σπίτι τους μετά την Θεία Λειτουργία.
Ξεκουράζονταν λίγο, και οι μεγαλύτεροι πήγαιναν στο σπίτι του π. Αρσενίου που
διηγιόταν τον βίο του αγίου της ημέρας…»
Ο Άγιος Αρσένιος όταν βάπτιζε τον π. Παΐσιο, μικρό στα Φάρασα,
απαίτησε από τους γονείς του να δοθεί το δικό του όνομα Αρσένιος και όχι το
όνομα Χρήστος του παππού του. Είπε χαρακτηριστικά, με προφητικό νόημα: «Εσείς
καλά θέλετε να αφήσετε άνθρωπο στο πόδι του παππού, εγώ δεν θέλω να αφήσω
καλόγηρο στο πόδι μου;»
Ε. Έδειχνε αγάπη ακόμα και στα άλογα ζώα.
Η μεγάλη ευαισθησία Του Αγίου Πατρός δεν άντεχε να κάνει κανένα
κακό στην πλάση. Ιδιαίτερα στα ζώα. Ποτέ του δεν κάθισε σε ζώο να το κουράσει,
για να ξεκουράσει τον εαυτό του. Προτιμούσε πάντοτε να βαδίζει πεζός και όπως
συνήθιζε ξυπόλυτος. Είχε πάντοτε μπροστά του τον Χριστό που ποτέ Του δεν κάθησε
σε ζώο – μόνο μια φορά – κι όπως χαρακτηριστικά έλεγε: ‘εγώ που είμαι
χειρότερος κι από το γαϊδουράκι, πώς να καθήσω σ’αυτό;’ Για να κρύψει τις
αρετές του από τα μάτια των ανθρώπων και να αποφύγει έτσι τους επαίνους,
κατάφευγε σ’ ορισμένες ‘ιδιοτροπίες’.
Ε.Σύγχρονος «εν Χριστώ σαλός.
Ο άγιος Αρσένιος, επειδή είχε αποκτήσει μεγάλη φήμη για τις
θεραπευτικές και τις άλλες ικανότητές του, συχνά κατέφευγε στην σαλοτητα γιατί
όλα αυτά τον έφερναν σε δύσκολη θέση, καθώς απεχθανόταν τους επαίνους και τις
ευχαριστίες των ανθρώπων που είχε ευεργετήσει.
Για να μην τον χαρακτηρίζουν πράο, έκανε συχνά τον
οργισμένο. Για να μην φαίνεται πως είναι εγκρατής και νηστεύει, έκανε τον
γαστρίμαργο αλλά ποτέ δεν έτρωγε κρέας. Όταν του το πρόσφεραν όμως, έλεγε μία
ευχή και ένα ευχαριστώ και έπαιρνε μία γεύση για να μην προσβάλει αυτούς που
τον τιμούσαν. Έφτανε στο σημείο όταν τον αποκαλούσαν Άγιο, να τους απαντά: «Το
δικό σου το σόι, δεν είναι σόι». Πολλές φορές όμως όταν πήγαινε να κάνει τον
οργισμένο δεν τα κατάφερνε καλά, αν και η κορμοστασιά του, ύψος 1,80, του έδινε
την κατάλληλη όψη. Τότε έλεγε δήθεν θυμωμένα τα εξής λόγια: «Να, τέτοιος είμαι,
δεν βλέπετε; Τι νομίζετε ότι είμαι, Άγιος;». Ειδικά στις γυναίκες παρουσιαζόταν
πιο αυστηρός και πιο ιδιότροπος, γιατί αυτές τον είχαν σε περισσότερη ευλάβεια
και έκαναν σαν τρελές ποιά θα τον πρωτοπεριποιηθεί και θα του κουβαλήσει
φαγητά.
Όταν λοιπόν κάποια γυναίκα του πήγαινε ωραίο φαγητό της έλεγε
απότομα ότι είναι πολύ λίγο και δεν το δεχόταν. Άλλη φορά έλεγε πάλι απότομα
πως δεν είναι καλομαγειρεμένο και την έδιωχνε ξανά. Οι γυναίκες τότε τα έχαναν
από αυτή την συμπεριφορά και δεν έβγαζαν άκρη.
Μία φορά χαρακτηριστικά μία Φαρασιώτισα του είχε στείλει ένα μικρό
τσουκάλι φαγητό και ο Άγιος μόλις το είδε, είπε στο παιδί που το έφερε: «-Τι
είναι αυτό;» « -Φαγητό, μου το έδωσε η μάννα μου να σας το φέρω», απάντησε το
παιδί. Τότε ο άγιος μίλησε θυμωμένα: «-Να πεις τη μάνα σου, τι να μου κάνει ένα
μικρό τσουκάλι; Εγώ για να χορτάσω θέλω εφτά τέτοια». Όταν πάλι του πήγαιναν
μεγάλο τσουκάλι με φαγητό, ο Άγιος άνοιγε το καπάκι δήθεν για να δει αν ήταν
καλομεγειρεμένο και αφού σούφρωνε τα φρύδια του έλεγε πάλι οργισμένα: «-Τέτοιο
φαγητό που είναι να το πάρεις και να φύγεις και να το φας εσύ και η μάνα σου»!!
Παρουσιαζόταν σαν σκληρός, θυμώδης, οξύθυμος, απόπερνε τις
διάφορες γυναίκες, που από αγάπη για αυτόν και ευγνωμοσύνη προσπαθούσαν να τον
βοηθήσουν, με διάφορους τρόπους, να του μαγειρεύουν και να του στέλλουν φαγητό.
Όπως χαρακτηριστικά έλεγε στον πιστό του φίλο και ψάλτη Πρόδρομο τα εξής: ‘Εάν
ήθελα να με υπηρετούν γυναίκες, θα γινόμουν έγγαμος ιερεύς και θα με υπηρετούσε
παπαδιά. Τον καλόγερο που τον υπηρετούν γυναίκες, δεν είναι καλόγερος’.
ΣΤ'. Το προορατικό του χάρισμα.
Εκτός από τα άλλα του χαρίσματα είχε και το προορατικό χάρισμα.
Είχε πληροφορηθεί από τον Θεό, πώς θα έφευγαν για την Ελλάδα και έγινε στις 14
Αυγούστου του 1924 με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Γνώριζε από προηγουμένως και
τον θάνατό του και ότι αυτός θα συνέβαινε σ’ ένα νησί.
Επίλογος.
Σήμερα έχουμε μεγάλη ανάγκη από θαυματουργούς Αγίους σαν το Άγιο
Αρσένιο. Γιατί έχουν τόσο «βαρυνθεί αι καρδίαι εν μερίμναις
βιοτικαίς» ώστε μόνο με εντυπωσιακά υπερφυσικά φαινόμενα μπορεί να
προκληθεί η αφύπνιση των κοιμωμένων συνειδήσεών μας. Αν όμως είναι νεκρά
τα αισθητήρια της ψυχής μας «ουδέ εάν τις εκ νεκρών αναστή
πεισθήσονται».
Λοιπόν σε μια εποχή πνευματικής σύγχυσης που κινδυνεύουν να
πλανηθούν και οι εκλεκτοί η παρουσία μέσα στην εκκλησία μας του μεγάλου αυτού
ασκητικού πατέρα μας είναι αληθινή ευλογία γιατί με τον βίο του και την
πολιτεία του διδάσκει όλους εμάς. Ο κόσμος κουράστηκε από τους ανούσιους
θεολογικούς βερμπαλισμούς και από τους κενούς και αβίωτους λόγους, που τείνουν
να αλλοιώσουν το γνήσιο πατερικό πνεύμα. Στο βάθος βέβαια πρόκειται για
αλλοίωση της Ευαγγελικής διδασκαλίας. Η αλήθεια είναι ότι ουδείς μετά
ανέσεως εισήλθε στην βασιλεία των ουρανών. οι άγιοι έφθασαν στην ανάσταση
αφού προηγουμένως βάδισαν την οδό του μαρτυρίου. Και πράττοντας δίδασκαν ότι
χωρίς θλίψεις ασκητικές, χωρίς αδιάλειπτη προσευχή, χωρίς ταπείνωση,
χωρίς κάθαρση από τα πάθη, χωρίς αγάπη στο Θεό και στον πλησίον δεν
μπορείς να χαίρεσαι τη χαρά του
Χριστού. Βεβαιώνει με τον βίο του ο Άγιος Αρσένιος ότι η αγιότητα
είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την άσκηση. Καί αυτοί που παρακάμπτουν την
άσκηση, ενώ προσκυνούν τους αγίους πέφτουν σε μια πνευματική
σχιζοφρένεια.
Ο άγιος με τους πνευματικούς αγώνες του, με την βαθειά ταπείνωσή
του και τη διπλή αγάπη προς το Θεό και τους ανθρώπους έγινε σκεύος
εκλογής, έλαβε τη χάρη της θαυματουργίας και με το φως του το πνευματικό
έλαμψε στους καιρούς μας την Εκκλησία του Χριστού.
Καί τώρα, αγιότατε πάτερ Αρσένιε, που τον αγώνα τον καλό
αγωνίστηκες, τον δρόμο τελείωσες, την πίστη εφύλαξες. Ο Χριστός σε
στεφάνωσε ως νικητή. Και τώρα που βρίσκεσαι σ᾽ αυτή την ασύλληπτη από μας
τους σαρκοφόρους μακαριότητα, μέσα στο αιώνιο και ανέσπερο φως που
εκπέμπεται από την αγία και μακαρία Τριάδα μη παύσεις να πρεσβεύεις υπέρ ημών
των περιλειπομένων.
Απολυτίκιον (ήχος γ΄)
«Βίον ένθεον, καλώς ανύσας,
σκεύος τίμιον του Παρακλήτου,
ανεδείχθης θεοφόρε Αρσένιε, και των θαυμάτων την χάριν δεξάμενος,
πάσι παρέχεις ταχείαν βοήθειαν, πάτερ Όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε,
δωρήσασθαι, ημίν το μέγα έλεος»
Θαύματα του Αγίου Αρσενίου
Α. Από
το Σατί, θυμάται ο Ανέστης Καραούσογλου ότι κάποιος Ιερεύς είχε γυναίκα στείρα
και έφερε στον Χατζεφεντή (Άγιος Αρσένιος) ένα φόρεμα της πρεσβυτέρας να το
διαβάσει, για να αποκτήσει παιδιά. Ο Πατήρ Αρσένιος, αφού το διάβασε, είπε στον
Ιερέα: »Η πρεσβυτέρα σου θα γεννήσει κόρη και να την ονομάσεις Εύα», όπως και
έγινε.
Β. Στην
μνήμη του Αγίου Χρυσοστόμου, είχαν καθίσει οι πανηγυριώτες μετά την Θεία
Λειτουργία έξω από τον Ναό και έτρωγαν. Εκεί στον Άγιο Χρυσόστομο ήταν ένα
Αγίασμα το οποίο έβγαινε άφθονο από μια τρύπα ενός βράχου και έπεφτε σαν
καταρράκτης από ψηλά κάτω στον Ζεμαντή ποταμό. Άλλοτε πάλι τραβιόταν πίσω
τελείως και χανόταν. Ενώ λοιπόν έτρωγαν οι άνθρωποι, σηκώθηκε μια γυναίκα να
πάρει λίγο νερό. Εκείνη τη στιγμή το νερό τραβιόταν πίσω, και η γυναίκα έτρεξε
στον Χατζεφεντή (Άγιος Αρσένιος) και του το είπε. Ο Χατζεφεντής πήρε το
Ευαγγέλιο και πήγε στην τρύπα του βράχου, γονάτισε και διάβασε λίγο, και το
νερό ήρθε αμέσως. Αυτό συνέβαινε πολλές φορές• τραβιόταν το νερό και ερχόταν
πάλι μετά από αρκετό διάστημα. Ο Αναστάσιος Λεβίδης λέγει ότι ήταν το φυσικό
φαινόμενο παλίρροια και άμπωτις. Ο δούλος όμως του Θεού Χατζεφεντής παρακαλούσε
το Αφεντικό του, τον Θεό, και του το έφερνε όποτε ήθελε, χωρίς να περιμένει.
Ο Άγιος Αρσένιος επαναφέρει το Αγίασμα. Τοιχογραφία της Τραπέζης του Ιερού Ησυχαστηρίου στη Σουρωτή
Γ. Ο Γαβριήλ Κορτσινόγλου -ο δεύτερος Αναγνώστης του Πατρός
Αρσενίου – είχε διηγηθεί το εξής: «Είχαμε πάει μια φορά στον Άγιο Χρυσόστομο με
τον Χατζεφεντή και με τον Θείο μου Πρόδρομο για Θεία Λειτουργία. Ενώ ο
Χατζεφεντής ετοιμαζόταν (φορούσε τα Ιερά του), εγώ πήγα στο Αγίασμα να πάρω
νερό για τη Θεία Λειτουργία. Μόλις έφθασα στο Αγίασμα, εκείνη την στιγμή το
νερό τραβιόταν μέσα, και έτρεξα στον Χατζεφεντή, ο οποίος ήρθε αμέσως με την
φυλλάδα στην μασχάλη του, ενώ με τα χέρια τύλιγε τα κορδόνια από τα επιμάνικα
στον δρόμο που περπατούσε. Μόλις διάβασε στο μάτι του βράχου, το νερό άρχισε να
βροντάει κα να έρχεται. Γέμισα μετά και πήγαμε για την Θεία Λειτουργία».
Επάνω σ΄έναν βράχο, μέσα σε μια σπηλιά ήταν ένα Εξωκλήσι της
Παναγίας (σό Κάντσι). Οι Φαρασιώτες είχαν προεκτείνει προς τα έξω του βράχου
σανιδένιο εξώστη για ευρυχωρία. Για να φθάσουν μέχρι εκεί, έπρεπε να ανεβούν
σαράντα σκαλοπάτια σκαλιστά στον βράχο και άλλα εκατό είκοσι που είχαν φτιαγμένα
με σανίδες. Σ’ αυτό λοιπόν το Εξωκλήσι είχε πάει να λειτουργήσει ο Πατήρ
Αρσένιος και ο Πρόδρομος, ως συνήθως. Όταν τέλειωσε η Θεία Λειτουργία , ο Πατήρ
βγήλε λίγο στον εξώστη. Εκεί που ακουμπούσε ξεκαρφώθηκε μια σανίδα και ο Πατήρ
έπεσε κάτω στον γκρεμό. Ένας γεωργός που τον είδε από απέναντι να πέφει άφησε
τα βόδια του στον ζυγό και έτρεξε, για να συμμαζέψει το σκορπισμένο του κορμί,
όπως νόμιζε. Ο πρόδρομος δεν είχε καταλάβει τίποτε, γιατί ήταν μέσα στον Ναό
και τον συγύριζε. Όταν λοιπόν έφθασε ο γεωργός εκεί κοντά στον γκρεμό κάτω,
είδε το κορμί του Πατρός Αρσενιίου ολόκληρο αλλά ακίνητο, και πήγε να το
πιάσει. Ο Πατήρ όμως είπε στον γεωργό: «Μη μ’ αγγίζεις. Δεν έχω τίποτε.»
Έμενε ακίνητος ο Πατήρ, όχι γιατί είχε χτυπήσει, αλλά από μεγάλη
συγκίνηση, διότι την ώρα που έπεφτε κάτω στον γκρεμό, τον πήρε στην αγκαλιά της
μια Γυναίκα, τον κατέβασε και τον άφησε. Είχε νιώσει τον εαυτό του, όπως έλεγε,
εκείνη την ώρα, σαν να ήταν μωρό παιδί στην αγκαλιά της μητέρας του. Σηκώθηκε
λοιπόν μετά από την συγκίνηση εκείνη και ανέβηκε από τον γκρεμό και τα εκατόν
εξήντα σκαλοπάτια, που μόνον αυτά συμπλήρωσαν πενήντα μέτρα ύψος, και πήγε ξανά
στο Εξωκλήσι της Παναγίας και διηγήθηκε ότι έγινε στον Πρόδρομο, ο οποίος ήταν
αφοσιωμένος στο συγύρισμα του Ναού και δεν είχε ακόμη καταλάβει τίποτε. Ο
γεωργός επίσης πήγε μετά στα Φάρασα και το ομολογούσε.
(Ιερός Ναός Γενεσίου της Θεοτόκου Ναυπλίου)
******
Στις 2 Νοεμβρίου 2010, ημέρα Τρίτη στις 9μ.μ. περίπου ,
επισκέφθησαν τον Ι.Ναό μας χάριν προσκυνήσεως ο Μανώλης(αστυνομικός ) και η
σύζυγός του Ραντμίλα από την Σερβία.κάτοικοι Αθηνών Και οι δύο νέα παιδιά με
πνευματική ζωή και συμμετοχή στα Ι.Μυστήρια της εξομολόγησης και της
Θ.Κοινωνίας . Τους είδα πολύ πικραμένους. Η κοπέλα μάλιστα δεν μπορούσε να
αποκρύψει τα δάκρυά της. Αφού πιάσαμε κουβέντα μου εξήγησαν κατόπιν πως παρά
την παρέλευση αρκετού καιρού από τον Γάμο τους δεν μπορούσαν να αποκτήσουν
παιδί. Αμέσως και αφού προσκύνησαν την Εικόνα του Αγίου Αρσενίου του Καππαδόκου
εφόρεσαν τα σεπτά και Θαυματουργά Λείψανά του όπου φυλάμε στον τον Ι.Ναό.
Μιλήσαμε για λίγο ακόμη και κατόπιν αποχαιρετηθήκαμε. Μετά από 3 ημέρες
,Παρασκευή πρωί και ευρισκόμενος στην Ι.Μονή Μαλεβής, χτύπησε το τηλέφωνο. Ήταν
η Ραντμίλα η οποία με χαρά και ενθουσιασμό που δεν μπορούσε να τιθασεύσει μου
ανακοίνωσε ότι είναι έγκυος. Μεγάλη η Χάρις Του Αγίου Αρσενίου.
*** * *
Πέρσι το καλοκαίρι ευρισκόμενος για διακοπές στο Ναύπλιο ο
κ.Βασίλιος Καρόγαννης-Ιατρός Καρδιολόγος από την Αθήνα- επήγε ένα απόγευμα για
μπάνιο στην παραλία της Καραθώνας Ναυπλίου. Εκεί από την επαφή με κάτι
ιδιαίτερα φύκια χωρίς να το καταλάβει έπαθε οξύ δερματολογικό πρόβλημα στο
δεξιό του πόδι όπου κα πρήστηκε πάρα πολύ. Παρά τη συνδρομή διαφόρων φαρμάκων
και αλοιφών η πάθηση δεν έλεγε να φύγει. Ώσπου κατέφθασε στον Ι.Ναό μας και
προσκύνησε τον Ιαματικό Άγιο Αρσένιο, πρώτη φορά μάλιστα τον γνώριζε .Κατόπιν
αλείφθηκε με το άγιον έλαιον από την κανδήλα του και αμέσως η πάθηση άρχισε να
μετράει αντίστροφα. Από τότε η αγάπη και η αφοσίωση του προς τον Άγιο είναι
απαράμιλλη.
*** * *
Στις 25 Αυγούστου 2011, ημέρα Πέμπτη και ώρα 4:00 το μεσημέρι
επισκέφθηκε την Εκκλησία μας ο κ.Νικόλαος Μυρίδης από την Θεσσαλονίκη με την
σύζυγό του . Τον βασάνιζε όπως μας ανέφερε ένας επίμονος πονοκέφαλος που του
είχε δημιουργήσει και μία αδιαθεσία. Προσκύνησαν τον θαυματουργό Άγιο Αρσένιο
και μόλις εφόρεσε το σκουφί( που έχει ευλογηθεί στα Άγια Λείψανά του) ευθύς
αμέσως σαν να επιτιμήθηκε ο πόνος από τον Άγιο, εξαφανίσθηκε.Νά τη γράφει στο
Βιβλίο Προσκυνητών και ο ίδιος ο ιαθείς: «Απίστευτο(για τους απίστους) και
αληθινό! Μόλις το σκουφί του Αγίου έθεσα στο κεφάλι μου ο πονοκέφαλος αμέσως
αποχώρησε. (Νίκος)
*** * *
Τον Αύγουστο του 2010 επισκέφθηκε την Ελλάδα η κ.Κυριακή
Κωτσιαβέλου, Δικαστικός Λειτουργός στην Αδελαϊδα της Αυστραλίας. Από μία
πρωτοφανή αλλεργία μολύνθηκε το αριστερό μάτι της ,γεγονός που την στεναχώρησε
πολύ. Κατέφυγε στους σχετικούς ιατρούς οι οποίοι την συμβούλευσαν να προβεί σε
μικροχειρουργική επέμβαση. Έτσι αποφάσισε με το που θα επιστρέψει στην
Αυστραλία να κάνει το χειρουργείο.Την παραμονή όπου και θα αποχαιρετούσε την
πατρίδα μας, ήλθε προσκυνήτρια στον Άγιο Αρσένιο όπου και επάλειψε τον οφθαλμό
της με το Ιερόν έλαιον του Αγίου. Σε λίγο, αφού έφτασε στην Αυστραλία, την
επήρε τηλέφωνο μία φίλη της να την ρωτήσει για την εξέλιξη της επεμβάσεως . Η
Κυριακή της απάντησε :Ποία επέμβαση; Και ποίο χειρουργείο; Το μάτι μου είναι
μία χαρά. Με θεράπευσε ο Άγιος Αρσένιος και είμαι τώρα εντελώς καλά.
*** * *
Τον Ιούνιο του 2009 ήρθε στο Ναύπλιο μια νέα κοπέλα, η Αγγελικλή
Χήτα-Φιλόλογος. από την Πρέβεζα. Προσκύνησε τον ιαματικό Όσιο Αρσένιο και μου
ανεφέρθη σε ένα πρόβλημα υγείας στα πόδια της που την απασχολούσε από μικρή και
την δυσκόλευε πολλές φορές στην ζωή της. Τότε της πρότεινα και φόρεσε με
ευλάβεια τα Ιερά Λείψανα του Αγίου .Κατόπιν με μία ενδόμυχη χαρά επιβιβάστηκε
στο λεωφορείο του Κ.Τ.Ε.Λ. για να φθάσει στην Αθήνα. Σε όλη την διάρκεια της
επιστροφής της ένοιωθε ένα γλυκό μούδιασμα στα πόδια της.Μέχρι να φθάσει στην
αφετηρία τα πόδια της είχαν ιαθεί και τώρα χαρούμενη αναγγέλλει παντού την
θαυματουργική αντίληψη του Αγίου.
*****
Ουράνια δωρεά
Τον Αύγουστο του 2005 ο εφημέριος του Ι.Ναού Γενεσίου της Θεοτόκου
Ναυπλίου π.Διονύσιος Ταμπάκης είχε παραγγείλει στην Ι.Μονή της Σουρωτής
Θεσσαλονίκης να αγιογραφήσουν την Εικόνα του Αγ.Αρσενίου του Καππαδόκου
προκειμένου να την θέσουν εις προσκύνηση στον Ναό.
Δέχτηκαν από την Ι.Μονή με κάποια δυσκολία λόγω του περιορισμένου
χρόνου του Αγιογραφείου της Ι.Μονής και με την προϋπόθεση πως έπρεπε να γίνει
λίγη υπομονή, ίσως και ενούς χρόνου ,προκειμένου να τελειώσει η Εικόνα.
Την Μεγάλη Τρίτη του 2006 το πρωί η κ.Θ.Α. από το Ναύπλιο προσήλθε
στον Ιερέα προκειμένου να δηλώσει την πρόθεσή της να κάνει μία δωρεά των 500
ευρώ στον Ι.Ναό. Δεν πρόλαβε να αποχωρήσει όταν χτύπησε το τηλέφωνο όπου και ο
Ιερέας αφού της ζήτησε συγγνώμη πήγε να σηκώσει το ακουστικό ενώ η δωρήτρια
περίμενε.
«-Καλημέρα σας Πάτερ, την ευχή σας. Σας τηλεφωνούμε από το
Μοναστήρι της Σουρωτής για να σας πούμε πως η εικόνα σας είναι έτοιμη πια και
κάνει 500 ευρώ!»
Η έκπληξη και το δέος εκείνη την στιγμή ήταν απερίγραπτα για το
πώς ο καλός Θεός με πόση σοφία και φροντίδα ετοίμασε τόπο στον Άγιο Αρσένιο εδώ
στην ενορία μας (υπάρχει πλέον το Εικονοστάσι του Αγίου στον Ι.Ναό μας)
προκειμένου με την προστασία και βοήθειά του να στέκεται αρωγός και πατέρας
στον πονεμένο κόσμο που προστρέχει στην μεσιτεία του.
***
* *
ΟΠΩΣ μας ανέφερε ο Ιερέας π. Κ.Π. Εφημέριος σε ένα χωριό της
περιφέρειας του Άργους, η πεθερά του λίγες μέρες πρίν πέρασε ξαφνικά ένα βαρύ
εγκεφαλικό επεισόδειο με αποτέλεσμα να παραλύσει όλη σχεδόν η αριστερή της
πλευρά καθώς και το σαγόνι της.
Ενώ βρίσκονταν σε μεγάλη στεναχώρια οι συγγενείς της και ανήμερα
του Αγ.Αρσενίου του Καππαδόκου επισκέφθηκε την ασθενή μία γνωστή τους κυρία η
οποία κρατούσε στα χέρια της βαμβάκι από το Άγιον Έλαιον της κανδήλας του Αγ.Αρσενίου
που είχε δοθεί στους προσκυνητές κατά την τέλεση της Αγρυπνίας του Οσίου στον
Ι.Ναό μας. Με πίστη ακράδαντη και ευλάβεια άλειψε από το έλαιον το μέτωπο της
ασθενούς και αμέσως άρχισε και πάλι να κουνά τα χέρια της και όλα τα χτυπημένα
από το εγκεφαλικό σημεία του σώματός της.
Οι Αγίοι λοιπόν δεν είναι απόμακροι από την ζωή και από τις
δυσκολίες όπου διαβαίνουμε άλλά πάντα κοντά και πάντα πρόθυμοι, μόλις δουν λίγο
ευλάβεια και φιλότιμο, να αγκαλιάσουν και να γλυκάνουν με θαυμαστά σημεία τον
πόνο μας
***
* *
Η κ.Μ. Π. ,Μητέρα νέα σε ηλικία διαμένουσα στην Αθήνα συγγενής
γνωστού ευλαβούς Ιερέως έπασχε από καρκίνο.
Ένα βράδυ ενώ είχε κοιμηθεί με βαριά απογοήτευση και απαισιοδοξία
για το μέλλον το δικό της και της οικογένειάς της είδε εν ύπνω έναν ψηλό ηλικιωμένο
Ιερέα να της λέει :
-Να έρθεις στο Ναύπλιο να με βρείς και να προσκυνήσεις
-Και πιο είναι το όνομά σου;
-Με λένε Αρσένιο!
Τοι πρωί , αμέσως μόλις ξύπνησε ,πήρε τηλέφωνο τον Ιερωμένο
συγγενή της και τον ρωτά:
-Υπάρχει Εκκλησία του Αγίου Αρσενίου στο Ναύπλιο;
-Υπάρχει το προσκύνημα –Εικόνα του Αγίου καθώς και μέρος του
Λειψάνου του στην Εκκλησία της Παναγίας στο παλαιό Ναύπλιο.
Και εννοείται ότι αυτή η κοπέλα ποτέ της δεν είχε επισκεφθεί το
Ναύπλιο ούτε είχε ακούσει ποτέ τίποτα σχετικά με τον Άγιο Αρσένιο
***
* *
Αναφέρει ο π.Διονύσιος Ταμπάκης , Ιερέας του Ι.Ναού Γενεσίου
(Παναγούδα) παλαιού Ναυπλίου .10/06/2009
Από την ημέρα όπου η Εκκλησία μας έχει αποκτήσει ως θησαυρό
ανεξάντλητο την Ιερή Εικόνα (από την Ι.Μ. Αγ.Ιωάνου του θεολόγου –Σουρωτή)
καθώς και μέρος από τα Άγια Λείψανά του Οσίου και Θεοφόρου Αρσενίου του
Καππαδόκου αμέτρητα θαυμαστά σημεία κάμει ο Χριστός μας δια του Αγίου σε
πολλούς πονεμένους προσκυνητές της Εκκκλησίας μας , όπου στέκει ως όαση μέσα
στην ζάλη του τουρισμού που την περικυκλώνει στο παλαιό Ναύπλιο.
Ιδιαιτέρως σε άτεκνα ζευγάρια και στείρες γυναίκες που ιατρικώς
δεν είχαν ελπίδες να αποκτήσουν παιδιά ο Άγιος αφού προστρέξαν σε Αυτόν με
πίστη , ζέση καρδιάς και αγάπη ο Ι.Χριστός και η Παναγία μας τους έδωσαν το
δώρο της Μητρότητος
Ζευγάρια από το Ναύπλιο, το Άργος , την Αθήνα, το Λουτράκι, τα
Ιωάννινα , την Εύβοια και από άλλα μέρη της Ελλάδος έλαβαν την βοήθεια από τον
Άγιο Αρσένιο που τώρα από τον ουρανό-από την θριαμβεύουσα Εκκλησία -μπορεί και
συντρέχει καλύτερα τους πονεμένους ανθρώπους.
Για λόγους ευνόητους δεν μπορώ να αναφερθώ σε συγκεκριμένα ονόματα
.
Εντύπωση πάντως περισσότερη μου έκανε ένα νέο ζευγάρι από το
Λουτράκι ο Γ και η Α. όπου ερχόμενοι στον Ι.Ναό , καταθλιμένοι λίγες μέρες μετά
από την αποβολή της συζύγου εφόρεσαν τα άγια Λείψανα του Αγίου.
Τους βεβαίωσα πως άμα και οι ίδιοι προσπαθήσουν με πνευματικό
τρόπο και κοινωνήσουν και τα Άγια Μυστήρια το πολύ σε κανένα μήνα θα μείνει
πάλι έγκυος.
Μετά από 10 σχεδόν μήνες ξαναήρθε το ζευγάρι καταχαρούμενο
ομολογώντας το θαύμα που βιώσαν στη ζωή τους με την εύνοια του Αγίου Αρσενίου.
Το μόνο πρόβλημα βέβαια που δημιουργήθηκε ήταν ότι με πέρασαν και
από πάνω ως διορατικό ενώ εγώ απλώς μία ευχή έδωσα ενώ ο Άγιος έκανε το θαύμα.
*****
Πριν μία βδομάδα ήρθε από την Αθήνα ένα νέο ζευγάρι όπου και
κοινώνησαν το νεοβαπτισμένο παιδί τους. Δεν τους αναγνώρησα στην αρχή όπου κατά
το αντίδωρο μου υπενθύμισαν πως είχαν έρθει πριν ενάμυσι χρόνο στο προσκύνημά
μας, είχαν προσκυνήσει τα άγια Λείψανα ενώ είχαν δεσμευθεί πως εάν ο Όσιος τους
δώσει παιδί να το βαπτίσουν στην Εκκλησία μας .
–Δεν μπορέσαμε τελικά Πάτερ να το βαπτίσουμε εδώ γιαυτό και ήρθαμε
τουλάχιστον να το κοινωνήσουμε στην χάρη του Αγίου.
*****
Ο Α και η Ε, έγκυος ,από χωριό της Αργολίδος λίγες εβδομάδες πρίν
έκαναν το καθιερωμένο τέστ όπου τα αποτελέσματα ήταν απαιδιόδοξα για την υγεία
και ολοκληρία του εν κυήση βρέφους.
Τα παιδιά με βαθιά πίστη και ενώ ουδέποτε πέρασε από το λογισμό
τους να προβούν σε έκτρωση(αφού ξέρουν καλά ότι καλύτερα θλίψεις παρά τύψεις)
Πρόστρεξαν στην Χάρη του Αγίου, φόρεσαν τα άγια Λείψανα του Οσίου και αφού
μεταλάβανε του Δεσποτικού Σώματος και Αίματος κατόπιν στην επόμενη εξέταση το
παιδί φάνηκε σώο και πλήρες υγιές, είναι μάλιστα και αγοράκι.
Πρόσφατο
θαύμα του Αγίου Αρσενίου στην Κύπρο
Έχουν κλείσει τέσσερα χρόνια από τότε που δέχθηκα την ευεργεσία
του Αγίου Αρσενίου Καπαδόκου σ’ένα προσωπικό πρόβλημα υγείας που είχα στα πόδια
μου. Όταν με έπιανε κρίση δεν ένιωθα τα πόδια μου και αν δεν προλάβαινα να
καθήσω έπεφτα κάτω, παρόλες τις Θεραπείες και εξετάσεις που έκανα, δεν είδα
καμία ωφέλεια.
Το Σεπτέμβρη του 2001 πήγα με τρία άτομα στο Άγιο Όρος με
διανυκτέρευση στην Ουρανούπολη. Το βράδυ πήγαμε για περίπατο στον παραλιακό
δρόμο. Στην επιστροφή ένιωσα τα πόδια μου να χάνουν την ισορροπία τους και να
ξηραίνονται. Τη συγκεκριμένη στιγμή που έπεσα είχε βρεθεί ένα τραπέζι και μια
καρέκλα στην άκρια τον πεζοδρομίου που σαν να είχαν τοποθετηθεί για μένα τη
συγκεκριμένη στιγμή και με περίμεναν. Αρπάχτηκα από το τραπέζι και βρέθηκα στην
καρέκλα, και έτσι γλίτωσα την πτώση στο πεζοδρόμιο.
Την επόμενη ξεκινήσαμε για το Άγιο ‘Ορος όπου μείναμε για 5 μέρες.
Στην επιστροφή διανυκτερεύσαμε στη Θεσσαλονίκη και το πρωί πήραμε ταξί. Επειδή
είχαμε χρόνο είπαμε στον ταξιτζή να μας πάρει στο μοναστήρι όπου ήταν Θαμμένος
ο γέροντας Παΐσιος, να προσκυνήσουμε τον τάφο του.
Όταν φθάσαμε εκεί γινόταν τρισάγιο στον τάφο του γέροντα. Όταν
τέλειωσε, προσκυνήσαμε τον Σταυρό που ήταν στον τάφο και κατεβήκαμε να
προσκυνήσουμε στην εκκλησία, όμως μια μορφή κάποιας εικόνας έμεινε τυπωμένη στο
μυαλό μου χωρίς να ξέρω ποιος Άγιος ήταν.
Μετά επιστρέψαμε στην Κύπρο με το πρόβλημα να χειροτερεύει. Ήρθα
στο σημείο να μην μπορώ να περπατήσω δέκα λεπτά, ή να σταθώ. Ξηραίνονταν τα
πόδια μου σε σημείο να μην τα νιώθω και αν δεν προλάβαινα να καθίσω κάπου
έπεφτα κάτω.
Είχε περάσει από τότε που ήρθαμε από το Άγιο ‘Ορος ενάμιση χρόνος.
Μια μέρα όπως καθόμουν το μεσημέρι και διάβαζα άκουσα να φωνάζει κάποια
γυναικά, βγήκα έξω και βλέπω μια σεβάσμια κυρία με άσπρα μαλλιά που κατέληγαν
σε ένα μικρό κότσο .
Της λέω «σε τι οφείλω την επίσκεψη σας;» και μου λέει «κάνω έρανο
για την εκκλησία που κτίζεται τον Αγίον Αρσένιον.» Της λέω «η ώρα η καλή και
της έδωσα τον οβολό μου, μου έδωσε την απόδειξη και μαζί κάποια φυλλάδια με
τέσσερις σελίδες. Από έξω ήταν η μακέτα της εκκλησίας. Όταν άνοιξα τα φυλλάδια
καταλήφθηκα από μεγάλη συγκίνηση. Όταν αντίκρισα τη μορφή που είχα στο μυαλό
μου ενάμιση χρόνο, τη μορφή τον Αγίου Αρσένιου και αμέσως διάβασα αυτά που
έγραφε, για το βίο Του Αγίου .
Το βράδυ πριν πάω για ύπνο το ξαναδιάβασα και στον ύπνο μου είδα
ότι ήρθε ένα αυτοκίνητο και μου έφερε ένα Θόλο απ’ αυτούς που είχε στη μακέτα
της εκκλησιάς για, να το μεταφέρω εγώ στην εκκλησιά όπου κτιζόταν.
Τον πήρα στους ώμους και ξεκίνησα, αλλά κουράστηκα, έτσι τον έβαλα
κάτω και κάθισα να ξεκουραστώ. Εκείνη την ώρα περνούσαν τρία άτομα και μου
είπαν να με βοηθήσουν, τους είπα ευχαριστώ αλλά θα ξεκουραστώ και θα τον
μεταφέρω μόνος μου.
Όμως η κούραση μου ήταν μεγάλη και ξάπλωσα κάτω στη γη για να
ξεκουραστώ. Τότε άρχισαν οι δυνατοί πόνοι εκεί που είχα το πρόβλημα. Ήταν τόσο
δυνατοί που έκλαιγα και φώναζα από τούς πόνους. Δεν ξέρω πόση ώρα πήρε και
ξύπνησα από τούς πόνους οι οποίοι συνεχιστήκαν για λίγο αλλά σταμάτησαν για
πάντα.
Από τότε δε μου ξανασυνέβηκε κανένα πρόβλημα με τα πόδια μου. Τώρα
μπορώ να περπατώ όση ώρα θέλω και να στέκομαι χωρίς καμιά ενόχληση.
Ευχαριστώ, το Θεό και την Παναγία που βρίσκονται πάντα κοντά μας
και μας προστατεύουν στέλνοντας τους Αγίους Τους και μας βοηθούν σε κάθε
περίσταση.
Ευχαριστώ, και τον Άγιο Αρσένιο που μου χάρισε την υγεία μου.
Δημήτρης Γεωργίου
Σάββα Ροτσίδη 2
Παρεκκλησιά Λεμεσός
Θαύματα του αγίου σε μουσουλμάνους
Ο άγιος έμεινε στην ιστορία για τα ονομαστά του
θαύματα που έκανε και στους χριστιανούς αλλά και στους Τούρκους. Οι
τελευταίοι όταν τους θεράπευε έσκυβαν και τον προσκυνούσαν παραδεχόμενοι την
αγιότητά του, αν και χριστιανός.
«Τώρα πια ο Χατζηεφέντης πατήρ Αρσένιος, δεν τρέχει με τα
πόδια και δεν λαχανιάζει για να προλαβαίνει τους αρρώστους να τους διαβάσει την
ανάλογη ευχή και να τους θεραπεύσει αλλά περπατάει σαν Άγγελος από την μία άκρη
του κόσμου στην άλλη και μπορεί να προλαβαίνει όλους τους πιστούς που τον
επικαλούνται με ευλάβεια» (του Πατρός Παϊσίου του Αγιορείτου).
Στη συγκλονιστική βιογραφία του (έκδ. του ησυχαστηρίου της
Σουρωτής, 2007), γραμμένη από το γέροντα Παΐσιο, μετά από εξαντλητική έρευνα,
διαβάζουμε πολλές περιπτώσεις θαυμαστών παρεμβάσεων του αγίου σε μουσουλμάνους,
πράγμα που το θεωρούσαν όλοι πολύ φυσικό. «Είναι αλήθεια ότι ο Πατήρ, όπου
περνούσε και του έφερναν αρρώστους, για να τους διαβάση, ποτέ δεν εξέταζε εάν ο
άρρωστος είναι Χριστιανός ή Τούρκος, αλλά από ποια αρρώστια πάσχει, για να βρη
την ανάλογη ευχή» (σελ. 43). Ας σημειωθεί επίσης ότι, όταν λειτουργούσε,
διάβαζε το ευαγγέλιο και στα ελληνικά και στα φαρασιώτικα (καππαδοκικό ιδίωμα)
και στα τούρκικα. Ας δούμε μερικές μόνον από τις πολλές περιπτώσεις:
Α. Κάποτε που περιόδευε στα χωριά με τον ψάλτη του Πρόδρομο, είχε
περάσει και από το χωριό Σινασός. Οι Τούρκοι του χωριού εμπόδισαν τον Πατέρα να
έρθη σε επαφή με τους Χριστιανούς. Ο Πατήρ Αρσένιος δεν μίλησε καθόλου, παρά
είπε μόνο στον Πρόδρομο: «Πάμε να φύγουμε και θα τους ιδής τους Τούρκους να
τρέχουν να μας προλάβουν». Μόλις βγήκαν μισή ώρα έξω από το χωριό, ο Χατζεφεντής
γονάτισε και ύψωσε τα χέρια του στον Ουρανό (έκανε προσευχή). Και ενώ ήταν
καλός καιρός, για μια στιγμή μαζεύθηκαν σύννεφα και άρχισε βροχή –κατακλυσμός
με δυνατό αέρα– και το χωριό Σινασός να σείεται ολόκληρο.
Οι Τούρκοι αμέσως κατάλαβαν το σφάλμα τους και έστειλαν δύο
ζαπτιέδες (αγγελιοφόρους καβαλλάρηδες), για να τον προλάβουν. Και όταν τον
έφθασαν, έπεσαν στα πόδια του Χατζεφεντή και ζητούσαν συγχώρεση εκ μέρους όλου
του χωριού. Τότε ο Πατήρ Αρσένιος τους συγχώρεσε και ξαναγύρισε στην Σινασό.
Σταύρωσε το χωριό στα τέσσερα σημεία του ορίζοντος και αμέσως σταμάτησαν όλα
και καλωσύνεψε.
Β. Είχαν φέρει κάποτε από τους Τελέληδες μια τυφλή Μουσουλμάνα,
ονόματι Φάτμα, ημέρα Τετάρτη στον Χατζεφεντή, να την διαβάση να γίνη καλά.
Επειδή ήταν έγκλειστος, αφού χτύπησαν τη πόρτα του κελιού του αρκετά οι συνοδοί
της τυφλής, την άφησαν απ’ έξω και πήγαν στο Μεσοχώρι. Εκείνη την ώρα, μια
Φαρασιώτισσα, που της είχε αγκυλωθή το χέρι της, πήγε στο κελλί του Χατζεφεντή
και πήρε από το κατώφλι της πόρτας του χώμα, άλειψε το παθεμένο χέρι της και
έγινε καλά. (Έτσι έκαναν όλοι οι Φαρασιώτες αυτές τις δύο ημέρες, που έμενε
έγκλειστος, και δεν τον ενοχλούσαν). Όταν λοιπόν είδε την τυφλή, τη ρώτησε
γιατί περιμένει και η τυφλή της είπε την αιτία. Τότε η Φαρασιώτισσα της απάντησε:
– Τι κάθεσαι και χασομεράς; Δεν ξέρεις ότι ο Χατζεφεντής την
Τετάρτη και την Παρασκευή δεν ανοίγει; Πάρε χώμα από το κατώφλι της πόρτας και
τρίψε τα μάτια σου να γίνης καλά, όπως κάνουμε και όλοι αυτές τις ημέρες, όταν
αρρωσταίνουμε.
Η Φαρασιώτισσα έφυγε και πήγε στην δουλειά της. Η Μουσουλμάνα όμως
είχε παραξενευθεί στην αρχή γι’ αυτό που άκουσε, αλλά μετά έψαξε και βρήκε το
κατώφλι, πήρε χώμα και έτριψε τα μάτια της και αμέσως άρχισε να βλέπη θαμπά.
Από την χαρά της τότε πήρε μια πέτρα και χτυπούσε σαν τρελλή την πόρτα του
Πατρός Αρσενίου, ο οποίος άνοιξε και, επειδή είδε πως ήταν Μουσουλμάνα, ενώ δεν
μιλούσε αυτήν την ημέρα, έκανε διάκριση και τη ρώρησε τι θέλει. Του είπε τον
λόγο και ο Πατήρ πήρε το Ευαγγέλιο και την διάβασε και αμέσως της ήρθε όλο της
το φως. Εκείνη τότε από την χαρά της έπεσε στο πόδια του και τον προσκυνούσε με
ευλάβεια, αλλ’ ο Πατήρ την μάλωσε και της είπε:
– Εάν θέλης να προσκυνήσης, να προσκυνήσης τον Χριστό που σου
έδωσε το φως, και όχι εμένα.
Έφυγε μετά χαρούμενη να βρη τους συνοδούς της και ανεχώρησαν για
το χωριό της.
Γ. Φαρασιώτες από την Δράμα και εγκατεστημένοι στην Θεσσαλονίκη
διηγήθηκαν ότι δύο Σέχοι (αρχηγοί Μουσουλμανικών φυλών και μάγοι) από το
Χατζή-Πεχτές είχαν επισκεφθή τον Πατέρα Αρσένιο. Ο Πατήρ τους δέχθηκε και τους
έφτιαξε και καφέ. Οι Σέχοι όμως άρχισαν τις ανόητες και ζαλισμένες ερωτήσεις,
που έφερναν μόνον πονοκέφαλο. Ο Πατήρ, για να τους ξεφορτωθή, τους είπε:
– Δεν μπορώ να σας ακούω, γιατί πονάει το κεφάλι μου.
Εκείνοι όμως δεν κατάλαβαν και είπε ο ένας στον Πατέρα Αρσένιο:
– Παπάς Εφέντης, θα σου φτιάξουμε ένα μουσχά (χαϊμαλί) και, άμα το
φορέσης, σ’ όλη σου την ζωή δεν θα σε πονέση το κεφάλι σου.
Ο Πατήρ τους απάντησε τότε αυστηρά:
– Έχω μεγαλύτερη δύναμη από την δική σας και μπορώ να σας κάνω με
την δύναμη του Χριστού να μην κουνηθήτε καθόλου από τον τόπο που κάθεσθε.
Τους άφησε αμέσως τότε και πήγε δίπλα στο κελλί του. Όταν είχαν
αποτελειώσει τον καφέ τους οι Σέχοι και θέλησαν αν φύγουν, με κανέναν τρόπο δεν
μπορούσαν να κουνηθούν από τον τόπου που κάθονταν, διότι ένιωθαν να είναι
δεμένοι με ένα αόρατο δέσιμο. Αναγκάσθηκαν τότε να φωνάξουν τον Πατέρα Αρσένιο,
για να τους λύση. Ο Πατήρ πήγε αμέσως, αλλά δεν τους μίλησε. Μόνο νόημα τους
έκανε να φύγουν, και έτσι μπόρεσαν να ξεκοκκαλώσουν από τον τόπο τους. Οι Σέχοι
κατάλαβαν το σφάλμα τους και ζήτησαν συγχώρεση από τον Πατέρα και του είπαν
φεύγοντας:
– Παπάς Εφέντης, συγχώρα μας. Η δύναμή σου είναι μεγάλη, γιατί την
παίρνεις από την μεγάλη σου πίστη. Εμείς με τον σατανά δουλεύουμε.
Δ. Ο Συμεών Καραούσογλου θυμάται το παρακάτω γεγονός: Μία Τζερκέζα
(Μουσουλμάνα) είχε παρακαλέσει τον Πρόδρομο της Κοπαλούς να της φέρει ένα
φυλαχτό από τον Χατζεφεντή, επειδή ήταν στείρα και ο άνδρας της ήταν έτοιμος να
την χωρίση γι’ αυτόν τον λόγο. Ο Πρόδρομος την λυπήθηκε, διότι ήταν και ορφανή
και ολομόναχη, χωρίς κανέναν συγγενή. Άφησε την δουλειά του και ήρθε στο χωριό.
Επειδή ήταν λίγο αργά, όταν έφθασε, δίσταζε ο ίδιος να πάη στον Πατέρα Αρσένιο
και είπε σε κάποιον επίτροπο να πάη εκείνος. Ο επίτροπος πήγε και πήρε ένα
φυλαχτό, δηλαδή την ευχή που θα της διάβαζε γραμμένη. Επειδή δε ήξερε ότι η
Τζερκέζα ήταν πλούσια – ο άνδρας της ήταν μεγάλος κτηνοτρόφος –, νικήθηκε από
την πλεονεξία και πήρε την ευχή του Πατρός Αρσενίου που ήταν διπλωμένη και την
τύλιξε με ένα δικό του σημείωμα, όπου έγραφε να στείλη δέματα, τυρί, κρέατα
κ.λπ., δήθεν ότι τα ζήτησε ο Χατζεφεντής. Το έδωσε μετά στον Πρόδρομο της
Κοπαλούς ο πλεονέκτης επίτροπος και εκείνος, χωρίς να ξέρη, πήγε την άλλη μέρα
και το έδωσε στην Τζερκέζα, με την οποία γειτόνευαν στα κτήματα. Αυτή το
ξετύλιξε και το μεν φυλαχτό το φόρεσε με ευλάβεια, το δε σημείωμα το πήρε και
έστειλε στον επίτροπο ό,τι έγραφε, διότι θα τα πήγαινε δήθεν εκείνος στον
Πατέρα Αρσένιο. Στον χρόνο η Τζερκέζα απέκτησε [παιδί] και έστελνε και στην
συνέχεια πολλά πράγματα στον επίτροπο, χωρίς να γνωρίζη ο Πατήρ.
Μετά από δύο χρόνια το έμαθε και κάλεσε τον επίτροπο εκείνον και
του έκανε παρατηρήσεις. Ο επίτροπος όμως, αντί να ζητήση συγχώρεση, δυστυχώς
αρνιόταν. Τότε ο Πατήρ Αρσένιος του είπε:
– Καλύτερα είναι να εξοφλήσης σε τούτη την ζωή, παρά να κολασθής.
Γι’ αυτό από αυτή την στιγμή να γεμίση το κορμί σου σπυριά και να σε τρώνε,
όσον καιρό έτρωγες και συ της Τζερκέζας τα τυριά και τα κρέατα.
Από εκείνη την στιγμή το κορμί του επιτρόπου γέμισε σπυριά και με
φαγούρα μεγάλη. Δεν μπόρεσε όμως ν’ αντέξη την φαγούρα και πήγε στον Πατέρα
Αρσένιο και του ζήτησε συγχώρεση. Εκείνος τον συγχώρεσε, τον διάβασε και
θεραπεύθηκε.
Ε. Η Στέλλα Κογλανίδου διηγείται ότι είχαν φέρει στο πατρικό της
σπίτι, στα Φάρασα, έναν βουβό Τούρκο ηλικίας τριάντα ετών, και ο πατέρας της
τον πήρε και τον πήγε στον Πατέρα Αρσένιο, για να τον διαβάση και να γίνη καλά.
Ενώ ο Χατζεφεντής του διάβαζε το Ευαγγέλιο, πριν ακόμη τελειώση, ο βουβός
άρχισε να μιλάη στην συνέχεια τον πήγε πάλι στο σπίτι του και ο βουβός μιλούσε.
Δηλαδή τον φιλοξένησε και θεραπευμένο, και την άλλη μέρα τον πήραν οι συγγενείς
του και έφυγαν.
Διηγείται ο γέροντας Παΐσιος]. Δυο γέροι Τούρκοι που
κάθονταν έξω από ένα μπακάλικο [στο Γιαχ-Γυαλί (Αχγιαβούδες)], μου είπαν να
καθίσω, και στην συνέχεια με ρώτησαν από πού έρχομαι και πού πηγαίνω και εάν
είμαι παπάς, στους οποίους είπα σχετικά με το ταξίδι μου. Ο ένας γέρος Τούρκος
μου είπε τα εξής: «Εκεί στα Φάρασα ήταν ένας Αζίζ Παπάς (Άγιος Παπάς). Τον
έλεγαν Χατζεφεντή και πήγαιναν από παντού τους αρρώστους και τους διάβαζε και
γίνονταν καλά. Με είχαν πάει κι εμένα, που ήταν στραβό το κεφάλι μου, και με
διάβασε και έγινα καλά». Μου έδειχνε δε και το κεφάλι του, πώς ήταν γυρισμένο
προς τις πλάτες του και πώς επανήλθε στην θέση του.
Ζ. Ο Συμεών Καραούσογλου διηγήθηκε ότι κάποτε πήγε στα Φάρασα ένας
λήσταρχος Τούρκος και μπήκε μέσα στον Ναό την ημέρα της Αναστάσεως, ενώ είχε
αρχίσει η Θεία Λειτουργία. Ο Χατζεφεντής, μόλις τον είδε αρματωμένο και με
τέτοια αναίδεια, τον ειδοποίησε να φύγη έξω γρήγορα. Ο λήσταρχος όμως δεν έδωσε
καθόλου σημασία, όπως και ο Πατήρ δεν του είπε τίποτα πια, παρά συνέχισε
ατάραχος την Θεία Λειτουργία. Όταν όμως βγήκε στα Άγια, στην Μεγάλη Είσοδο, ο
Τούρκος άρχισε να τρέμη επιτόπου, χωρίς να μπορή να φύγη έξω, διότι ένιωθε τον
εαυτό του δεμένο με ένα αόρατο δέσιμο. Το έπαθε αυτό, όταν είδε τον Πατέρα
Αρσένιο στα Άγια, να μην πατάη στην γη, αλλά να περπατάη στον αέρα. Αφού λοιπόν
μπήκε με τα Άγια στο Ιερό, μετά έκανε ο Πατήρ στον Τούρκο νόημα να φύγη και
τότε ένιωσε τον εαυτό του λυμένο ο Τούρκος και βγήκε έξω από τον Ναό τρέμοντας
και έπεσε σε μια άκρη σαν νεκρός στην γη.
Όταν τελείωσε η Θεία Λειτουργία και ο κόσμος όλος σκόρπισε στα
σπίτια τους, ένας επίτροπος τον είδε τον λήσταρχο κάτω πεσμένο σε μια άκρη και
είπε στον Χατζεφεντή:
– Να έχω την ευχή σου, εκείνος ο Τούρκος είναι πεσμένος κάτω στην
γη σαν πεθαμένος.
Ο Πατήρ του είπε:
– Καλά.
Όταν τελείωσε και αυτός από το Ιερό και έφευγε, πήγε και τον
σήκωσε επάνω, και έτσι μπόρεσε να στηριχθή στα πόδια του. Αφού του έκανε
αυστηρές παρατηρήσεις, είπε στον επίτροπο:
– Δώσ’ του πέντε γρόσια, μια που είναι Πάσχα σήμερα.
Έφυγε μετά θεραπευμένος και κατατρομαγμένος και μάζεψε όλους τους
Τούρκους (Τσέτες) που είχαν κυκλωμένο το χωριό, και έφυγαν όλοι φοβισμένοι.
Η. Μερικοί Τούρκοι άρρωστοι, που θεωρούσαν τον εαυτό τους ανάξιο
για να ζητήσουν από τον Χατζεφεντή να τους διαβάση, ζητούσαν από την στάχτη του
θυμιατηριού, που άδειαζε στην άκρη του τζακιού του, την οποία διέλυαν σε νερό,
την έπιναν οι Τούρκοι και γίνονταν καλά.
Θ. Μια φορά που του πήγε ένας Τούρκος δύο ζώα φορτωμένα μπαχτσίς
(δώρα), γιατί απέκτησε η στείρα γυναίκα του δύο παιδιά με το φυλαχτό που της
έστειλε ο Χατζεφεντής, του έκανε αυστηρή παρατήρηση με τα εξής λόγια: «Στο
χωριό σου φτωχούς δεν είχες; Τι μου τα κουβάλησες εδώ; Για να σου πω το αφερίμ
(μπράβο); Εγώ μπαχτσίσια δεν μαζεύω».
Ι. Είχαν φέρει στον Χατζεφεντή μια φορά έναν Τούρκο, διηγήθηκε ο
Βασίλειος Καρόπουλος, που είχε στραβώσει το κεφάλι του στο δεξιό του μέρος και
είχε μείνει ακίνητο. Ο Τούρκος αυτός ήταν λήσταρχος και πολύ αιμοβόρος και του
συνέβη αυτό, φαίνεται, κατά παραχώρησιν Θεού, γιατί έτσι μόνο σταμάτησε τις
κλεψιές του και τα εγκλήματα που έκανε. Είχε γυρίσει προηγουμένως σε πολλούς
γιατρούς, για να θεραπευθή, αλλά γιατρειά δεν βρήκε. Ήρθε μετά και στον
Χατζεφεντή και, αφού τον διάβασε, επανήλθε το κεφάλι του στην θέση του. Και
μετά του έκανε και αυστηρές παρατηρήσεις για την όχι καλή ζωή του και του έδωσε
και κανόνα, καθώς και σ’ όλη του την οικογένεια, γιατί ήταν όλοι θηρία και όχι
άνθρωποι.
Σταματούμε εδώ, παρόλο που αναφέρονται κι άλλες περιπτώσεις στο
ίδιο βιβλίο.
Βιβλιογραφία:
1). Γέροντος Παΐσιου (Εζνεπίδη), Ο ΠΑΤΗΡ ΑΡΣΕΝΙΟΣ Ο
ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ, εκδ. Ι. ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΥ «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ», ΣΟΥΡΩΤΗ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, 1979.
2). ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Γ. ΣΚΙΑΔΑ, Σύγχρονες Οσιακές Μορφές, σελ. 30-36,
ΑΘΗΝΑ 1996.
3). Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΑΪΣΙΟΣ, σελ. 12—13, Πρεσβ. ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Δ. ΤΑΤΣΗ,
εκδ. Ε΄, ΚΟΝΙΤΣΑ 1999.
4). ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 2001, ΜΗΝΑΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ,
εκδ. ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ.
5). ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ, τευχ. 1, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1999, σελ. 50-67.
6). Ευαγγέλου Π. Λέκκου, ΔΩΔΕΚΑ ΑΓΙΟΙ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ ΜΑΣ, εκδ.
ΕΠΤΑΛΟΦΟΣ, ΑΘΗΝΑ 1994.
7). ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΠΑΛΜΟΣ, φ. 43. ΙΟΥΛΙΟΣ 1999.
8) Ο.Ο.Δ.Ε
9)ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ.( ΠΗΓΗ: http://www.pentapostagma.gr/2011/09/blog-post.html#ixzz2k926VtjX)
https://fdathanasiou.wordpress.com/2013/11/09/%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%AD%CF%81%CF%89%CE%BC%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%AC%CE%B3%CE%B9%CE%BF-%CE%B1%CF%81%CF%83%CE%AD%CE%BD%CE%B9%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CF%80%CF%80%CE%B1%CE%B4-2/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου